یکی از چالش هایی که بعد از سزارین برای اغلب افراد می تواند به وجود بیاید، چگونگی نگهداری از بخیه سزارین است. متاسفانه برخی افراد به دلیل نداشتن اطلاعات کافی در این مورد، نسبت به مراقبت از بخیه، بی توجهی می کنند که می تواند با عوارض بسیار جدی مانند عفونت کردن محل زخم بعد از سزارین همراه باشد.
به همین دلیل در این مقاله تصمیم داریم در مورد نکات مهم نگهداری از بخیه سزارین صحبت کنیم.
باز شدن بخیه سزارین
یکی از اتفاقاتی که می تواند بعد از جراحی سزارین برای بیمار پیش بیاید، باز شدن بخیه سزارین است. هر چند باز شدن بخیه نادر است اما در صورت عدم مراقبت صحیح می تواند رخ دهد. باز شدن جای بخیه چند روز بعد از عمل یا حتی چند ماه از آن می تواند اتفاق بیافتد که باید توسط پزشک متخصص بررسی شود. در صورت مشاهده علائم زیر حتما به پزشک مراجعه کنید:
- خونریزی از محل برش
- تب بیش از ۳۸ درجه سانتی‌گراد
- درد شدید یا دردی که به مرور زمان شدیدتر می‌شود
- قرمزی یا تورم در اطراف برش
- خونریزی شدید واژن
- لخته بزرگ خون در ترشحات واژن
- ترشحات بدبو از واژن
- بوی بد از ناحیه برش
- نشت یا خارج شدن چرک از اطراف برش
- ادرار دردناک
- برآمدگی یا سختی در محل برش
- درد سینه و تب
باز شدن زخم بخیه ممکن است با تمام علائم بالا همراه نباشد و شما فقط یکی یا دو تا از علائم را داشته باشید. در هر صورت نباید نسبت به پیگیری آن سستی کنید.
مراقبت از محل زخم سزارین
نکاتی که در ادامه به آن اشاره می کنیم می تواند در سرعت بخشیدن به روند بهبودی بخیه زایمان سزارین و در کل دوران نقاهت به شما کمک زیادی کند.
استراحت کافی داشته باشید: سزارین یک جراحی است که مانند سایر جراحی ها به بدن برای ترمیم و بهبودی باید فرصت داد. به طور معمول مادر و کودک پس از زایمان ۲ تا ۳ شب در بیمارستان بستری هستند که این زمان در صورت بروز عوارض دیگر بیشتر می‌شود.
البته باید توجه داشت که این استراحت و کمک گرفتن از دیگران به معنی عدم فعالیت و یکجانشینی نیست، اما نباید کارهای سنگین بکنید و تا جایی که می‌توانید از بالا و پایین رفتن از پله‌ها خودداری کنید. از خم و راست شدن بیش از حد پرهیز کنید و در صورت امکان مادر بهتر است که برای رسیدگی به کارهای نوزاد در روزهای ابتدایی از دیگران کمک بگیرد.
داروهای خود را طبق دستور استفاده کنید: بعد از سزارین و هنگام مرخص شدن از بیمارستان، جراح برای مراقبت از زخم سزارین یا تسکین درد، مسکن خاصی تجویز کند و یا مسکن‌های بدون نسخه مانند ایبوپروفن (ادویل و موترین) یا استامینوفن (تیلنول) را به بیمار پیشنهاد دهد. این داروها را باید طبق دستور مصرف کنید تا از احتمال بروز عفونت در محل زخم سزارین جلوگیری کنید.
علائم خطر را جدی بگیرید: در صورتی که درد یا تورم در قسمت بخیه‌ها داشتید باید سریعا به پزشک مراجعه کنید تا با بررسی علت ورم جای بخیه سزارین اقدامات احتیاطی لازم انجام شود؛ زیرا احتمال خونریزی بخیه‌ها و باز شدن بخیه‌ها یا عفونت آن‌ها وجود دارد.
بهداشت خود را رعایت کنید: یکی از نکات مهمی که در مراقبت از بخیه سزارین باید به آن توجه داشت، رعایت بهداشت است. برای مراقبت از برش زخم سزارین موارد زیر را انجام دهید:
- محل زخم را تمیز و خشک نگه دارید
- بیمارستان معمولاً از پانسمان ضدآب برای شما استفاده می‌کند که می‌توانید با همان پانسمان حمام کنید
- بعد از رفتن به خانه می‌توانید حمام کنید
- سعی کنید هر روز دوش بگیرید
- نیازی به شستن جداگانۀ زخمتان نیست. آب و کف شامپو و صابون خودبه‌خود از روی محل زخم می‌گذرد
- زخمتان را بعد از حمام با باد سشوار و با رعایت کمی فاصله خشک کنید
- راه جریان هوا به زخم را نبندید و همواره زخم را خشک نگه دارید
- لباس‌های نخی و گشاد بپوشید
زخم را دستکاری نکنید: زخم سزارین را دستکاری نکنید و از باز و بسته کردن مداوم پانسمان خودداری کنید. بدون نظر پزشک کرم، پماد یا لوسیون به زخمتان نزنید. در صورتی که احساس خارش یا کشیدگی در محل بخیه دارید با پزشک خود صحبت کنید تا در صورت نیاز دارو تجویز کند.
نحوه خوابیدن بعد از سزارین
یکی از چالش های اصلی مادران بعد از سزارین، احساس درد در محل زخم هنگام خوابیدن است. برای کاهش درد در محل بخیه هنگام خواب می توانید از روش زیر کمک بگیرید:
خوابیدن به پشت: در این شیوه به این دلیل که فشاری به بخیه‌ها وارد نمی‌شود، مادر می‌تواند خواب راحتی داشته باشد هرچند که سختی بلند شدن در این حالت یکی از مشکلات خوابیدن به پشت می‌باشد.
خوابیدن به پهلو: خوابیدن به پهلو یکی از راحت ترین روش های خوابیدن بعد از سزارین است چراکه هیچ گونه فشاری بر بخیه ها وارد نشده و همچنین در زمان برخاستن از بستر نیز فشار نسبتاً کمی روی بخیه ها ایجاد وارد می شود. همچنین این شیوه به عنوان بهترین شیوه خوابیدن برای کسانی است که مشکل فشارخون دارند.
مادر با توجه به شرایط فیزیکی و میزان راحتی خود می تواند از روش های فوق یا روش های دیگر هنگام خواب استفاده کند، البته باید توجه داشت که نباید اصلا به محل بخیه فشار وارد شود.
توصیه نهایی
در صورت بروز علائمی مانند داشتن درد شدید در محل بخیه یا باز شدن بخیه و جای زخم، علائم عفونت همچون افزایش درد، تورم، گرما یا قرمزی، چرک تخلیه از برش، تب و یا رگه‌های قرمز منتهی به برش باید سریعا به پزشک متخصص مراجعه کنید. در غیر این صورت ممکن است که سلامت شما در معرض خطرات جدی قرار بگیرد.
