جراحی لاپاراسکوپی چیست؟
لاپاراسکوپی پیشرفته یک جراحی کم تهاجمی می‌باشد که با یک برش کوچک (معمولاً کمتر از 10 میلی متر) جهت ورود دوربین و وسایل جراحی مخصوص به داخل حفره‌های لگن و شکم، انجام می‌شود. لاپاراسکوپ (سیستم دوربین) از طریق برش کوچکی معمولاً در ناحیه ناف وارد می‌شود و سایر برش‌های کوچک جهت ورود ابزارهای جراحی می‌باشد. شکم با گاز دی اکسید کربن پر می‌شود به این ترتیب ارگان‌های داخل شکمی که به طور معمول تمایل دارند بر روی یکدیگر قرار بگیرند از هم فاصله گرفته و دید و دسترس بهتری جهت انجام جراحی فراهم می‌شود.
بسیاری از اعمال جراحی که قبلاً از طریق یک برش شکمی بزرگ انجام می‌شد در حال حاضر توسط لاپاراسکوپی قابل انجام می‌باشد.
از جمله اعمال جراحی که توسط لاپاراسکوپی قابل انجام می‌باشد عبارتند از :
- جراحی اصلاح اندومتریوزیس
- میومکتومی (خارج سازی فیبروئیدها)
- هیسترکتومی (خارج سازی رحم)
- مرحله بندی و جراحی سرطان‌های ژینکولوژی
- سیستکتومی (خارج سازی کیست‌ها)
- تشخیص و درمان دردهای مزمن لگنی
- استریلیزاسیون (بستن لوله‌ها)
- درمان حاملگی نابجا
- بررسی علل نازایی- و بررسی لوله‌های فالوپ
بسیاری از اعمال جراحی که قبلا از طریق یک برش شکمی بزرگ انجام می شد در حال حاضر توسط لاپارسکوپی قابل انجام می باشد.
مزایای جراحی لاپاراسکوپی
- برش‌های کوچک
- عوارض کمتر (خونریزی، عفونت و ایلئوس)
- به حداقل رساندن آسیب به بافت‌های اطراف
- دید بهتر و بزرگنمایی بیشتر حین جراحی
- درد کمتر
- مدت زمان بستری کوتاهتر
- ریکاوری سریعتر
چگونگی جهت انجام یک عمل لاپاراسکوپی آماده شوید:
- از جراح خویش هر گونه سؤالی که در رابطه با سیر درمان و جراحی دارید بپرسید.
- فرم رضایت اگانه قبل از جراحی جهت مطالعه و امضاء به شما داده می‌شود، آن را با دقت مطالعه کنید و در صورت مبهم بودن مطلبی، آن را بپرسید.
- پزشک شما سؤالاتی در مورد سابقه بیماری شما می‌پرسد و شما تحت معاینه بالینی قرار خواهید گرفت، ممکن است نیاز به آزمایش خون و سایر ارزیابی‌های تشخیصی قبل از انجام جراحی داشته باشید.
- شما نمی‌بایست از 8 ساعت قبل از جراحی غذا بخورید یا بیاشامید.
- در صورت حساسیت یا آلرژی به هر نوع دارو، لاتکس و یا داروهای بیهوشی (موضعی یا کامل) می‌بایست پزشک و تیم مسئول را در جریان بگذارید.
- تمامی داروهای مصرفی را به اطلاع پزشک و پرستار خود برسانید. این داروها شامل موارد تجویز شده توسط پزشک یا غیر نسخه ای، همچنین ویتامین‌ها، داروهای گیاهی و سایر مکمل‌ها می‌باشد.
- در صورت داشتن سابقه اختلالات خونریزی دهنده، پزشک خود را مطلع کنید. تیم مسئول درمان می بایست از سابقه مصرف هر نوع داروی رقیق کننده خون مانند آسپرین، ایبوبروفن، یا سایر داروهای تأثیر گذار بر روی میزان لخته شدن خون توسط شما مطلع باشند.
- در صورت باردار بودن یا شک به بارداری اطلاع دهید.
- هر نوع جواهرات سوراخکاری بدن که در اطراف ناف قرار دارند، خارج نمایید.
- رژیم غذایی شما می‌بایست از 48 ساعت قبل از جراحی، سبک با ارجحیت مایعات باشد و از خوردن غذاهای جامد و سنگین بپرهیزید.
- بسته به نوع عمل جراحی، ممکن است مسهل‌های خوراکی جهت پاکسازی روده به شما تجویز گردد و یا ممکن است چند ساعت قبل از جراحی با یک محلول، قسمت تحتانی رکتوم و روده انتهایی شما تحت انما قرار گیرد. بعلاوه آنتی بیوتیک نیز به شما ممکن است داده شود.
- ممکن است قبل از جراحی، دارویی جهت رفع استرس و اضطراب نیز به شما داده شود.
پزشک مسئول بسته به شرایط بالینی و طبی شما ممکن است اقدامات دیگری را نیز قبل از جراحی انجام دهند.
چه اتفاقاتی حین لاپاراسکوپی رخ می‌دهد؟
لاپاراسکوپی به طور معمول در بیمارستان انجام می‌شود. جهت انجام لاپاراسکوپی بیهوشی عمومی ارجح می‌باشد.
به طور معمول، فرایند لاپاراسکوپی شامل موارد زیر می‌باشد:
1- از شما خواسته می‌شود که هر نوع جواهرات یا سایر مواردی را که ممکن است در روند جراحی مداخله نمایند، خارج کنید.
2- از شما خواسته می‌شود که لباس خود را خارج کنید و گان بپوشید.
3- مسیر وریدی (IV) از ناحیه آرنج یا دست گرفته می‌شود.
4- جهت پیشگیری از ترومبو آمبولی با توجه به نوع جراحی پس از ارزیابی میزان خطر رخداد آمبولی با توجه به نظر پزشک ممکن است به شما جوراب آنتی ترومبوز جهت پوشیدن داده شود و یا از عوامل دارویی ضد ترومبوز استفاده نمایند.
5- شما از پشت بر روی تخت جراحی قرار خواهید گرفت.
6- چنانچه مو در ناحیه برش جراحی بسیار زیاد باشد، بریده می‌شود.
7- متخصصین بیهوشی ضربان قلب، فشار خون، سطح اکسیژن خون و تنفس شما را قبل و پس از بیهوشی چک می‌کنند.
8- بسته به نوع عمل جراحی در صورت نیاز در موقعیت ترندلنبرگ در تخت جراحی قرار می‌گیرید وپاهای شما هم سطح شکم بر روی پایه‌ها قرار می‌گیرد.
9- پس از شستشوی پوست در ناحیه عمل جراحی با محلول آنتی سپتیک، سوندفولی تعبیه می‌شود.
10- یک برش کوچک بسته به شرایط بالینی شما و ترجیح پزشک به طور معمول در ناحیه داخل ناف یا لبه تحتانی و فوقانی ناف به ابعاد حدود 10 mm زده شده و دوربین واردمی‌شود.
11- جهت تسهیل و ایجاد فضای جراحی، گاز دی اکسید کربن به داخل شکم دمیده می‌شود.
12- پس از ورود لاپاراسکوپی، عمل جراحی انجام می‌شود.
13- پس از اتمام جراحی ، لاپاراسکوپ و یا ابزار خارج می‌شود.
14- محل برش‌ها با نخ بخیه بسته می‌شود و پانسمان یا چسب کوچک بر روی آنها قرار می‌گیرد.
پس از لاپاراسکوپی چه شرایطی خواهید داشت؟
پس از جراحی، شما به اتاق ریکاوری می‌روید، طول مدت لازم جهت انجام فرآیندهای لازم در اتاق ریکاوری بسته به نوع بیهوشی و مدت زمان جراحی شما متفاوت خواهد بود. شما در این بخش به طور کامل تحت نظر خواهید بود. در صورتیکه فشار خون، ضربان، و تنفس شما پایدار باشد و شما هوشیار باشید به اتاق بخش انتقال داده می‌شوید.
در منزل پس از ترخیص، محل برش‌های جراحی را تمیز و خشک نگه دارید. پزشک شما نحوه و زمان استحمام را به شما خواهد گفت. بخیه‌های شما به طور معمول در ویزیت بعدی بین روزهای 7 تا 10 کشیده می‌شود.
پانسمان بر روی ناحیه زخم‌ها به طور معمول در روز استحمام خودش میفتد و یا می‌توان خارج کرد.
ممکن است شما همچنان به دلیل حضور گاز دی اکسید کربن در داخل فضای شکم احساس درد و ناراحتی به ویژه در ناحیه شانه ها نمایید. این درد ممکن است چندین روز طول بکشد. ولی هر روز شما نسبت به روز قبل احساس بهتری خواهید داشت. جهت کنترل درد صرفاً داروهای تجویزی توسط متخصص را استفاده نمایید.
به مدت یک تا دو روز پس از جراحی از نوشیدنی‌های کربن دار استفاده ننمایید. این امر به شما کمک می‌نماید که درد ناحیه شانه شما ناشی از دی اکسید کربن تخفیف یابد. بعلاوه نوشیدنی‌های کربن دار سبب احساس درد ناحیه معده می‌شوند.
ممکن است به شما گفته شود و تا مدتی از انجام کارهای سنگین مانند بلند کردن بار سنگین و یا بالا رفتن از پله‌ها پرهیز نمایید که این مدت زمان براساس نوع عمل جراحی شما متفاوت خواهد بود.
در صورت بروز علائم زیر حتماً پزشک خود را مطلع کنید:
- تب و لرز
- قرمزی، برآمدگی، خونریزی یا ترشحات از ناحیه جراحی
- درد شدید پیرامون ناحیه جراحی
- استفراغ
- مشکل حین ادرار کردن
- تنگی نفس
البته براساس نوع عمل جراحی پزشک سایر علائم هشدار را نیز به شما گوشزد می‌کند.
