یکی از مشکلاتی که اغلب زنان بلافاصله بعد از انجام عمل سزارین با آن مواجه می شوند؛ اطلاع نداشتن از مراقبت هایی است که باید در کنار نگهداری از نوزاد برای جلوگیری از عفونت، درد و کوتاه کردن دوران نقاهت پس از این عمل انجام شود. اکثر زنان توانایی نگهداری از نوزاد و مراقبت از خود را به طور همزمان ندارند؛ به همین جهت بخشی از دوران نقاهت در بیمارستان و بخشی از آن در محیط خانه و توسط اطرافیان انجام می شود.
رعایت مراقبت های لازم بعد از سزارین از اهمیت بالایی برخوردار است؛ زیرا می تواند در جلوگیری از خطرات بعد از سزارین و بهبود سریع تر مادر تاثیرگذار باشد. در این مطلب به توضیح مهم ترین نکات و مراقبت های بعد از سزارین می پردازیم.
مراقبت های لازم بعد از سزارین در بیمارستان
اکثر زنان پس از انجام سزارین برای رسیدگی بهتر تا 48 ساعت در بیمارستان بستری می شوند. مراقبت های لازم بعد از سزارین در بیمارستان معمولاً توسط پزشک متخصص به پرسنل بیمارستان گفته می شود. در این دو روز پرسنل بیمارستان در طی فواصل زمانی منظم به بررسی وضعیت بیمار می پردازند و علائم حیاتی مادر را بررسی می کنند.
در این 48 ساعت پزشک با پرسیدن سوالات مختلف و معاینه مادر از خونریزی نکردن واژن اطمینان حاصل می کند. بسیاری از زنان بعد از خارج شدن از حالت بیهوشی با درد شدیدی همراه هستند که معمولاً پرسنل درمان با تزریق مسکن آن را کنترل می کنند. پس از گذشت 22 تا ۲۴ ساعت سوند از بدن مادر خارج می شود.
در طی این دو روز پزشک متخصص نحوه سرفه کردن، عطسه کردن، راه رفتن و سایر فعالیت ها را به مادر آموزش می دهد تا میزان فشار وارده به شکم را در هنگام این فعالیت ها به حداقل برساند. اطرافیان بیمار در صورت دستور پزشک باید او را همراهی کنند تا چند قدمی را راه برود. این کار تاثیر قابل توجهی در وضعیت گردش خون و خارج شدن گاز شکم دارد.
زمان بیرون آمدن مادر از تخت پس از عمل سزارین
اولین موضوعی که باید تمام زنان پس از عمل سزارین به آن توجه داشته باشند؛ زمان بیرون آمدن از تخت است. اکثر پزشکان بر این عقیده هستند که بهتر است مادران یک روز پس زایمان از تخت خارج شوند و چند قدمی را با کمک اطرافیان حرکت کنند. بیرون آمدن از تخت باعث می شود تا از تنبل شدن روده جلوگیری شود و اجابت مزاج بهتر انجام شود.
علاوه بر این خارج شدن از تخت و حرکت کردن باعث می شود تا خون گردش مناسبی در بدن داشته باشد و احتمال تجمع خون در اندام های تحتانی بدن به حداقل برسد. در صورتی که مادر به دلیل درد شدید قادر به خارج شدن از تخت نباشد؛ می تواند با حرکت دادن و نرمش آرام ساق و مچ پا، به بهبودی جریان خون در بدن کمک کند.
نحوه حمام کردن زنان پس از عمل سزارین
قطعاً تمام بانوان مایل هستند تا بعد از گذراندن ساعت های طولانی در بیمارستان، برای بهداشت و نظافت خود حمام کنند؛ اما آیا حمام کردن بلافاصله بعد از سزارین امکان پذیر است؟ طبق گفته پزشکان متخصص در این زمینه، معمولاً بانوان می توانند بعد از مرخص شدن از بیمارستان، برای حمام کردن اقدام کنند.
رسیدگی به محل جراحی نکته ای است که در حین حمام کردن و پس از آن باید مورد توجه قرار بگیرد. تمام زنان باید به این نکته توجه داشته باشند که محل عمل را پس از حمام با باد ملایم سشوار خشک کنند. در صورتی که پانسمان ضد آب نباشد و نیاز به تعویض داشته باشد؛ باید بلافاصله پس از خشک کردن زخم برای انجام پانسمان مجدد اقدام شود.
در مواقعی ممکن است زخم ناشی از عمل سزارین به گونه ای باشد که حمام کردن باعث ناراحتی بیمار و تازه شدن زخم شود. در این صورت قبل از حمام کردن باید با پزشک معالج مشورت شود.
نکات تغذیه زنان بعد از جراحی سزارین
زنان بعد از زایمان به شدت ضعیف و ناتوان می شوند. با این حال پزشکان توصیه می کنند تا مادران حداقل یک روز را به صورت ناشتا بگذرانند. طبق تحقیقاتی که در این زمینه انجام شده است؛ بین 24 تا 48 ساعت بعد از انجام جراحی سزارین میزان نفخ و گاز در ناحیه شکم بسیار زیاد است. بر این اساس بیشتر پزشکان توصیه می کنند تا از غذاهای مقوی که به صورت مایع و رقیق سرو می شوند؛ برای تغذیه مادر استفاده شود.
البته بهتر است زنان بعد از سزارین نگران نفخ شکم و کند شدن حرکت روده نباشند؛ زیرا خوردن مایعات در کنار کمی راه رفتن و فعالیت سبک می تواند در زمان کوتاهی این مسئله را رفع کند. در صورتی که مادر چند روز بعد از زایمان قادر به اجابت مزاج صحیح و خارج کردن گاز شکم نباشد؛ باید برای رفع آن با پزشک معالج خود مشورت کند.
در صورت مشاهده چه علائمی بعد از سزارین باید به پزشک مراجعه شود؟
رعایت نکردن مراقبت های پس از عمل سزارین ممکن است موجب شود تا مادر علاوه بر تحمل درد شدید با مشکلاتی چون عفونت، خونریزی و باز شدن بخیه همراه باشد. در صورتی که مادر پس از سزارین از مشکلاتی چون خارج شدن چرک، درد شدید، تب، قرمزی، تورم و...از علائم و نشانه های عفونت در ناحیه شکم است که باید هرچه سریع تر معاینه و درمان شود. علاوه بر علائم بالا، در صورت پاره شدن بخیه در ناحیه شکم، خونریزی واژن، گشاد شدن بخیه و...باید به پزشک معالج مراجعه شود تا از بروز مشکلات جدی در این دوران جلوگیری شود.
مراجعه به پزشک
در مطلب بالا به توضیح برخی از نکات و مراقبت های بعد از سزارین پرداختیم. بهتر است یک تا سه هفته بعد از سزارین برای چکاپ به پزشک معالج خود مراجعه کنید. همچنین اگر پس از عمل سزارین با علائم و نشانه هایی چون سرگیجه، خونریزی واژن، ضعف شدید، درد زیر شکم و...همراه هستید؛ باید سریعاً به پزشک متخصص در این زمینه مراجعه کنید. دکتر مانیا کاوه فلوشیپ لاپاراسکوپی پیشرفته و هیستروسکوپی از بهترین متخصصان زنان و زایمان در ایران است که می توانید برای درمان مشکلات پس از زایمان به ایشان مراجعه کنید.
