قاعدگی دردناک که به آن دیسمنوره نیز می گویند، یکی از رایج ترین مشکلات زنان است. بیشتر زنان در دوران بلوغ، معمولاً طی چهار تا پنج سال از اولین قاعدگی، دچار دیسمنوره می شوند. با افزایش سن زنان، دردهای عادت ماهانه کمتر می شود.در این مقاله دکتر مانیا کاوه متخصص زنان و زایمان- فلوشیپ لاپاراسکوپی و هیستروسکوپی زنان به برخی از سوالات رایج در ارتباط با قاعدگی دردناک پاسخ می دهند. این سوالات عبارتند از:
علل قاعدگی دردناک چیست؟
علائم قاعدگی دردناک چیست؟
قاعدگی دردناک نشانه چیست؟
درمان قاعدگی دردناک چیست؟
آیا درمان قاعدگی دردناک با روش های غیر دارویی امکان پذیر است؟
اگر شما هم به دنبال یافتن پاسخی برای این سوالات هستید در ادامه با ما همراه باشید.
علائم قاعدگی دردناک چیست؟
درد دیسمنوره کرامپی است و معمولاً در قسمت تحتانی شکم و بالاتر از استخوان شرمگاهی (منطقه سوپراپوبیک) بروز می کند. بعضی از خانم ها همچنین ممکن است درد شدیدی در ناحیه پشت ران داشته باشند. درد معمولاً دقیقاً قبل یا با شروع خونریزی قاعدگی شروع می شود و به تدریج طی یک تا سه روز کاهش می یابد. یکی از مهم ترین علائم قاعدگی دردناک دردی است که به طور متناوب رخ می دهد. شدت درد در تمام افراد یکی نیست و از خفیف تا شدید می تواند متغیر باشد. علائم دیگری که ممکن است با دیسمنوره همراه باشد شامل حالت تهوع، اسهال، سرگیجه، خستگی و یا سردرد است.
علت قاعدگی دردناک چیست؟
پروستاگلاندین ها مواد شیمیایی هستند که در مخاط رحم هنگام قاعدگی تشکیل می شوند. پروستاگلاندین ها باعث انقباضات عضلانی در رحم می شوند که باعث درد و کاهش جریان خون و اکسیژن به رحم می شود. این انقباضات مشابه دردهای زایمان است که می تواند باعث درد و ناراحتی قابل توجهی شود. پروستاگلاندین ها همچنین ممکن است در حالت تهوع و اسهال که برخی از زنان تجربه می کنند، نقش داشته باشند.
تشخیص دیسمنوره
تشخیص دیسمنوره براساس سابقه پزشکی بیمار و معاینه فیزیکی است.
معاینه بدنی - زنان مبتلا به دیسمنوره باید معاینه کامل شکم و لگن را انجام دهند. در طول معاینه اندازه و شکل واژن، دهانه رحم، رحم و تخمدان مورد بررسی قرار می گیرد. معاینه داخلی لگن ممکن است در دختران نوجوان لازم نباشد.
سایر آزمایشات - در بعضی از خانم ها، سونوگرافی لگن (در صورت امکان از طریق واژینال انجام می شود) می تواند در تعیین شرایطی مانند فیبروم رحم، آدنومیوز یا آندومتریوز مفید باشد.
درمان دارویی قاعدگی دردناک
تعدادی از روش های درمانی برای زنان مبتلا به دیسمنوره وجود دارد که عبارتند از:
داروهای ضد التهاب غیراستروئیدی (NSAID) - NSAID ها دسته ای از داروها هستند که در کاهش درد همراه با دیسمنوره بسیار موثر هستند. اگرچه برخی از این داروها بدون نسخه در دسترس هستند اما بهتر است مصرف هرگونه دارو برای کنترل علائم قاعدگی دردناک با تجویز پزشک باشد. داروهای ضد التهاب استروئیدی در درصورتی که به محض شروع خونریزی یا سایر علائم قاعدگی شروع شوند و سپس به مدت دو تا سه روز به صورت منظم مصرف شوند در کاهش درد تاثیر قابل توجهی خواهند داشت.
قرص های جلوگیری از بارداری - قرص های جلوگیری از بارداری و سایر اشکال کنترل بارداری هورمونی (به عنوان مثال پچ، حلقه واژن، تزریق، دستگاه داخل رحمی آزاد کننده هورمون، ایمپلنت ضد بارداری) نیز درمان های مفیدی ثر برای زنان مبتلا به دیسمنوره است. این روش های درمانی با نازک کردن پوشش رحم(جایی که پروستاگلاندین ها تشکیل می شوند) انقباضات رحمی و خونریزی قاعدگی را کاهش می دهند که باعث درد و گرفتگی می شوند.
اگر هیچ یک از روش‌های فوق به میزان کافی درد را بهبود نمی بخشد پزشک برای تشخیص علت درد ممکن است از لاپاراسکوپی تشخیصی کمک بگیرد. لاپاراسکوپی برای تعیین اینکه آیا آندومتریوز یا یک بیماری دیگر می تواند باعث درد شود توصیه می شود. لاپاراسکوپی معمولاً در یک اتاق عمل تحت بیهوشی عمومی انجام می شود. این روش یک عمل جراحی با حداقل تهاجم است که از برش های کوچک و یک تلسکوپ نازک با دوربین برای تعیین وجود علائم آندومتریوز یا سایر ناهنجاری ها در داخل رحم، تخمدان ها یا سایر مناطق داخل رحم استفاده می کند.
درمان غیر دارویی قاعدگی دردناک
درمان های غیر دارویی درمان هایی هستند که نیازی به استفاده از دارو ندارند اما می توانند به کاهش درد دیسمنوره کمک کنند. اگر چه این روش های درمانی ممکن است به اندازه درمان های دارویی موثر نباشند اما می توانند منجر به کاهش علائم قاعدگی دردناک شوند. برخی از این درمان ها عبارتند از:
گرما - استفاده از گرما در پایین شکم با پد گرم کننده یا کیسه آب گرم می تواند به طور قابل توجهی درد را کاهش دهد. البته دما نباید به حدی زیاد باشد که باعث ایجاد سوختگی در پوست شود. دمای تقریبی 104 درجه فارنهایت (40 درجه سانتیگراد) توصیه می شود. گرما را می توان به دفعات مورد نیاز اعمال کرد. استفاده از گرما تسکین درد را تسریع می بخشد.
رژیم های غذایی، ویتامین ها و گیاهان درمانی - انواع روش های درمانی با رژیم های غذایی و ویتامین ها برای تسکین دیسمنوره مورد مطالعه قرار گرفته اند با این حال، مطالعات تعداد کمی از زنان را شامل می شود و اطلاعات کافی در مورد ایمنی یا اثربخشی ارائه نمی دهد. اگر چه نتایج مطالعات منتشر شده حاکی از آن است که پودر زنجبیل می تواند در درمان قاعدگی دردناک تاثیری داشته باشد اما بهتر است درمان توسط پزشک متخصص زنان و زایمان پیگیری شود.
ورزش – نتایج برخی مطالعات نشان می دهد که ورزش علائم قاعدگی مانند درد را کاهش می دهد. با توجه به این که ورزش فواید زیادی دارد بنابراین منطقی است که در کاهش دردهای قاعدگی نیز موثر باشد.
