بسیاری از زنان از درد پستان و همچنین احساس نامنظمی بافت پستان ابراز ناراحتی می کنند. از آن جایی که بنا به آمارهای منتشر شده از سازمان بهداشتی، میزان مرگ و میر در اثر ابتلا به سرطان سینه بالا است، نگرانی ها در این مورد بیشتر است. فیبروکیستیک پستان به عنوان یکی از شایع ترین علت های درد پستان شناخته می شود. برای خطرناک یا بی خطر بودن این بیماری بایستی بررسی های بیشتری انجام شود. در این مقاله قصد داریم پیرامون فیبروکیستیک پستان و همچنین علائم، دلایل و نحوه تشخیص و درمان آن بپردازیم. برای آشنایی بیشتر در این زمینه تا پایان مطلب با ما همراه باشید.
فیبروکیستیک پستان چیست؟
به توده های غیر سرطانی که در یک یا هر دو پستان ایجاد می شوند، فیبروکیستیک پستان گفته می شود. به بیانی دیگر از فیبروکیستیک پستان به عنوان شایع ترین توده های خوش خیم سرطانی نام برده می شود که در اثر تغییرات هورمونی به وجود می آیند. فیبروکیستیک پستان از تغییرات هورمونی تخمدان ناشی می شود و بدون وجود این هورمون، تشکیل این نوع توده ها امکان پذیر نیست. از آن جایی که هورمون تخمدان با افزایش سن کاهش پیدا می کند، از این رو فیبروکیستیک پستان اغلب در دوران جوانی و کمتر در دوران یائسگی ایجاد خواهد شد. به طور معمول 80 درصد زنان با تغییرات و شکل گیری فیبروکیستیک پستان در طول زندگی خود مواجه می شوند.
تفاوت کیست با فیبروکیستیک در چیست؟
بسیاری از زنان امکان تجربه ایجاد کیست هایی در پستان ها را دارند. کیست های ایجاد شده در پستان اغلب به شکل توده های صاف و منظم هستند و ماهیت آن ها خوش خیم عنوان می شود. کیست های پستان در دو شکل منفرد و متعدد و در زمینه بافت فیبروزی پستان تشکیل می شوند. به این نوع تغییرات، تغییرات فیبروکیستیک پستان گفته می شود. فیبروکیستیک پستان برخلاف کیست پستان دارای سطح ناصاف هستند و با لمس کردن آن ها، بیمار تجربه احساس درد و ناراحتی خواهد داشت. احساس درد در بخش بالایی و خارجی پستان و مواج بودن در این قسمت ها بیشتر از سایر قسمت ها خواهد بود. تغییرات فیبروکیستیک پستان در بیشتر موارد به صورت قرینه است؛ در صورت قرینه نبودن این تغییرات، بررسی بافت پستان به بررسی های بیشتری نیاز دارد.
شایع ترین علائم ناشی از فیبروکیستیک پستان
در اغلب موارد، عارضه فیبروکیستیک پستان بدون علامت است و بیمار متوجه آن نمی شود. به طوری که با مراجعه به پزشک و با انجام برخی روش های آزمایشگاهی برای تشخیص سایر بیماری ها، از نتایج به دست آمده متوجه بروز این بیماری می شوند. در مواردی که فیبروکیستیک پستان علائمی از خود نشان می دهد؛ عبارتند از:
- درد ناشی از فیبروکیستیک پستان از ابتدای دوره قاعدگی آغاز می شود و با اتمام این دوره، پایان می پذیرد
- با تغییرات فیبروکیستیک می توان شاهد ترشحات قهوه ای تیره رنگ یا سبز رنگ از نوک سینه بود. باید توجه داشت، ترشحات خونی از نوک سینه، هیچ ارتباطی با بیماری فیبروکیستیک پستان ندارد و با مشاهده آن بایستی در سریع ترین زمان به پزشک متخصص مراجعه شود
- با شروع دوران قاعدگی، سطح ناصاف و مواجی را می توان با لمس کردن پستان، احساس کرد. این سطح ناصاف با پایان دوره قاعدگی از بین می رود
- بیمار در قسمت زیر بغل احساس درد و ناراحتی می کند
- با ایجاد تورم در سینه ها، بیمار فشار بیشتری را تحمل خواهد کرد
دلایل ایجاد فیبروکیستیک پستان
تا به امروز علت تغییرات فیبروکیستیک پستان به وضوح شناخته نشده است. از طرفی، تغییرات هورمونی می توانند تاثیر مستقیمی در تغییرات فیبروکیستیک پستان داشته باشند. از این رو افرادی که در سنین 20 تا 50 سالگی هستند بیشتر تحت تاثیر تغییرات هورمونی و ایجاد توده های قابل لمس در بافت پستان ها می شوند. همچنین افرادی که به هر دلیل از روش هورمون درمانی استفاده می کنند یا قرص های هورمونی مصرف می کنند، مستعد ابتلا به رشد فیبروکیستیک پستان هستند. از این رو، لازم است قبل از شروع هر فرآیند درمانی با پزشک متخصص مشورت های لازم انجام شود.
آیا فیبروکیستیک پستان خطرناک است؟
برخی افراد بر این باور هستند که تغییرات فیبروکیستیک پستان می تواند شروعی برای بروز سرطان سینه در زنان شود. باید به صراحت گفت که توده های فیبروکیستیک پستان از نوع توده های خوش خیم هستند و ارتباطی با توده های بد خیم سرطانی ندارند. به بیانی دیگر، توده های فیبروکیستیک پستان هرگز نمی توانند به سرطان تبدیل شوند و حتی ریسک ابتلا به سرطان سینه را نیز افزایش نمی دهند؛ اما چنانچه فردی مبتلا به توده های بدخیم سرطانی باشد، وجود توده های فیبروکیستیک پستان در آزمایش های تشخیصی می تواند مشکلاتی در تشخیص دقیق عارضه ایجاد کنند. علاوه بر این موارد، فیبروکیستیک پستان در دوران شیردهی هیچ نوع خطر و مشکلی به وجود نمی آورد.
فیبروکیستیک پستان چگونه تشخیص داده می شود؟
با مشاهده اولین علائم، بایستی بیمار به پزشک متخصص زنان و زایمان مراجعه داشته باشد. در معاینات فیزیکی اولیه با لمس پستان و زیر بغل، تشخیص اولیه داده می شود. پزشک برای بررسی های دقیق تر از روش های آزمایشگاهی استفاده می کند. از جمله این روش های عبارتند از:
- ماموگرافی برای مشاهده دقیق تر بافت پستان ها
- سونوگرافی و مشاهده بافت پستان ها با استفاده از امواج صوتی در زنان جوان تر
- آسپیرآسیون سوزنی برای تخلیه و نمونه برداری از کیست های بزرگ و دردناک
- بیوپسی یا نمونه برداری از بافت پستان
نحوه درمان فیبروکیستیک پستان
از نظر پزشکان نیاز جدی به درمان توده های فیبروکیستیک پستان وجود ندارد. روش های درمانی تجویز شده توسط پزشک، برای کاهش و از بین بردن علائم ناشی از عارضه مورد استفاده قرار می گیرند. در ادامه به بررسی این روش های درمانی می پردازیم:
- داشتن یک رژیم غذایی سالم مناسب و محدود کردن مصرف مواد غذایی پر نمک و پر چرب
- کاهش مصرف نوشیدنی های کافئین دار مانند چای، قهوه، سودا و... برای کاهش درد
- مصرف داروهای تجویز شده توسط پزشک برای کاهش درد و التهاب
- مصرف دوره 3 ماهه قرص ویتامین E
- تخلیه کیست های بزرگ برای کاهش درد پستان به وسیله سوزن
- قطع مصرف داروهای ضد بارداری و هورمونی با مشورت پزشک
مراجعه به پزشک
در مطالب فوق به بررسی عارضه فیبروکیستیک پستان، تفاوت آن با کیست پستان و همچنین دلایل و علائم بیماری پرداخته شد. درد، تورم، ناصافی سطح سینه و ترشحات قهوه ای و سبز از جمله علائم این عارضه محسوب می شوند. مهم ترین عامل بروز تغییرات فیبروکیستیک پستان، تغییرات هورمونی هستند. با تغییر سبک زندگی و تخلیه کیست های بزرگ می توان درد و ناراحتی ناشی از فیبروکیستیک پستان را از بین برد. دکتر مانیا کاوه متخصص زنان و زایمان و فلوشیپ لاپاراسکوپی و هیستروسکوپی تجربه بیشتری در زمینه درمان و جراحی بیماری های زنان دارند. شما می توانید با مراجعه به مطب دکتر مانیا کاوه برای درمان فیبروکیستیک پستان به روش های موثر اقدام کنید.
