یکی از مشکلاتی که برای برخی از خانم ها ممکن است پیش آید عفونت بخیه بعد از سزارین است. عفونت از مهمترین عوارض زایمان سزارین است. با توجه به اینکه سزارین از جراحی‌های بزرگ شکمی محسوب می‌شود، به همین دلیل احتمال عفونی شدن محل برش و بخیه‌ها همیشه وجود دارد.
اما روش تشخیص و درمان عفونت بعد از سزارین چیست؟ در این مقاله می خواهیم در مورد این موضوع صحبت کنیم و نشانه‌ها و چگونگی درمان عفونت بخیه بعد از سزارین را مورد بررسی قرار دهیم.
عفونت بخیه بعد از سزارین
عفونت بخیه سزارین، یک عفونت باکتریایی است که به دو شکل سلولیت و آبسه یا زخم شکمی می تواند خود را نشان دهد.
سلولیت: سلولیت شایع‌ترین نوع عفونت است که توسط باکتری‌هایی به نام استافیلوکوک اورئوس بعد از عمل سزارین ایجاد می‌شود. این باکتری از داخل به درون بافت‌ها نفوذ می‌کند و به سرعت به سطح بیرونی پوست می‌رسد و باعث تورم، قرمزی و درد در آن ناحیه می‌شود. این نوع از عفونت بدون چرک است و به همین دلیل ممکن است تشخیص آن برای فردی که سزارین کرده است کمی سخت باشد.
آبسه یا زخم شکمی: آبسه یا زخم شکمی به دلیل ورود میکروب و باکتری به درون زخم ایجاد می‌شود. درد، تورم و خارج شدن چرک از محل بخیه از علائم آبسه یا زخم شکمی است. عفونت ناشی از آبسه یا زخم شکمی خطرناک است و باید خیلی سریع تحت درمان قرار گیرد. در مواردی که به آبسه بی توجهی شود می تواند عوارض بسیار زیادی با خود داشته باشد و باید درمان و مراقبت از آن با توصیه پزشک متخصص باشد.
علت بروز عفونت بخیه
عفونت به دلایل مختلفی می تواند بعد از سزارین به وجود بیاید. مهم ترین علت بروز عفونت بخیه عبارتند از:
- چاقی و اضافه وزن
- دیابت و اختلالات ایمنی بدن
- وجود عفونت داخل مایع آمنیوتیک
- مصرف طولانی مدت داروهای استروئیدی
- مراقبت‌های ضعیف قبل از زایمان
- سزارین‌های قبلی
- پارگی غشاها
- عدم مهارت جراح
- زایمان اورژانسی و چندین آزمایش واژینال
- عدم استفاده از آنتی بیوتیک‌ها و مراقبت‌های ضدمیکروبی قبل از برش جراحی
- زایمان و جراحی طولانی مدت
- خونریزی بیش از حد در طول جراحی و زایمان
علائم عفونت بخیه
عفونت بخیه می تواند با علائم مختلفی خود را نشان دهد که برخی از علائم شایع که می تواند یک هشدار برای بروز عفونت باشد عبارت است:
تب: یکی از مهمترین علائم عفونت بخیه زایمان سزارین تب است. در صورتی که فرد بعد از سزارین تب مداوم و یا بالاتر از 40 درجه دارد می تواند دچار عفونت شده باشد. علاوه بر این، لرز همراه با تب نیز می‌تواند علامتی از عفونت پس از سزارین باشد. به همین دلیل علت تب باید توسط پزشک متخصص مورد بررسی قرار بگیرد و درصورت بروز عفونت اقدامات لازم برای بیمار انجام شود.
تورم و قرمزی: یکی دیگر از علائم عفونت بخیه سزارین می توان به تورم و قرمزی اشاره کرد. تورم، قرمزی یا درد رو به افزایش در اطراف بخیه‌ها یا محل جراحی، سفت شدن اطراف زخم یکی از نشانه‌ها است. به همین دلیل فرد بیمار بهتر است که بعد از عمل با کمک آیینه محل بخیه خود را مورد بررسی قرار دهد و در صورت مشاهده هرگونه تورم یا قرمزی با پزشک خود صحبت کند.
ترشحات بو دار: اغلب افرادی که دچار عفونت بعد از سزارین می شوند خارج شدن مایعات بو دار و در مواردی بدون بو را از محل بخیه گزارش می کنند. باز شدن بخیه و ترشحات بودار از واژن نیز از علائم عفونت بخیه سزارین است. بوی بد جای بخیه سزارین نیز خود از دیگر نشان های ابتلا به این عفونت است. درواقع در بیشتر موارد علت بوی بد جای بخیه سزارین عفونت زخم سزارین است.
درمان عفونت بخیه سزارین
عفونت بخیه سزارین باید در اسرع وقت توسط پزشک درمان شود. برخی از افراد ممکن است که اقدام به درمان خودسرانه بکنند که عوارض جدی را به همراه خواهد داشت. پزشک متخصص بعد از تعیین نوع باکتری که باعث ایجاد عفونت شده است، روش درمانی را اتخاذ می کند. پزشکان اکثر عفونت های زخم بعد از سزارین را، حداقل تا حدی، با آنتی بیوتیک ها درمان می کنند.
در صورتی که عفونت سطحی باشد ممکن است با مصرف یک یا دو دوره آنتی بیوتیک درمان شود، در غیر این صورت اگر عفونت شدید باشد و مایع از زخم خارج شود، یا زخم به جای بسته شدن جدا شود، پزشک ممکن است یک عمل جراحی کوچک برای از بین بردن آبسه ها و مایعات آلوده توصیه کند.
اگر پزشک بافت مرده را در زخم پیدا کند، لایه های بافت مرده را لایه برداری و جدا می کند تا اینکه بافت سالم پیدا کند. در طی این روش پزشک بررسی هایی می کند تا از سالم بودن بافت های منطقه مطمئن شود.
عوارض عفونت بخیه سزارین
در صورتی که عفونت سریع تشخیص داده شود در سطح پوست باقی می ماند، اما اگر در درمان آن تاخیر صورت بگیرد می توانند به جریان خون وارد شده و سایر اندام ها را نیز تحت تأثیر قرار دهد و با عوارضی مانند اندوکاردیت، عفونت دریچه های قلبی و ... همراه باشد. باکتری استاف همچنین می تواند باعث نکرولیز اپیدرمی سمی شود که یک عفونت جدی است که باعث لکه های زیادی در پوست می شود.
پیشگیری از بروز عفونت بخیه سزارین
شناخت عوامل خطر به ویژه عوامل قابل اصلاح، آماده سازی مناسب بیمار قبل و بعد از عمل و استفاده از تکنیک های جراحی مشخص، بر میزان کاهش این عفونت ها بسیار تاثیر گذار است. پیشگیری از عفونت زخم سزارین در سه مرحله باید مورد توجه قرار بگیرد:
اقدامات قبل از عمل: یکی از اقدامات قبل از عمل مدیریت بیماری های زمینه ای مانند دیابت است. آماده سازی پوست یکی دیگر از مواردی است که باید قبل از عمل مورد توجه قرار بگیرد. نتایج تحقیقات نشان می دهد که آماده سازی پوست قبل از عمل با عوامل ضدعفونی کننده خطر ابتلا به عفونت را کاهش می دهد.
همچنین گزارش ها حاکی از آن است که استفاده از آنتی بیوتیک های پیشگیری کننده قبل از عمل به طور قابل توجهی میزان عفونت زخم را کاهش می دهد.
اقدامات حین عمل: مراقبت های حین عمل نیز ارتباط مستقیمی با میزان بروز عفونت زخم سزارین خواهد داشت. پرسنل جراحی، تکنیک های جراحی از جمله نوع برش پوست، برداشتن جفت، خارج سازی رحم، اتساع دهانه رحم، بسته شدن بافت زیر جلدی، بسته شدن پوست و پانسمان زخم همگی در این زمینه تاثیرگذارند.
اقدامات بعد از عمل: بررسی روزانه برش سزارین از موارد اساسی مراقبت های بعد از عمل است. بروز تب، حساسیت به لمس، ترشحات چرکی یا سفت شدن محل زخم ممکن است نشانه هایی از عفونت باشند.
اهمیت درمان به موقع عفونت زخم سزارین
متاسفانه در برخی موارد بیمار علی رغم مشاهده علائم عفونت نسبت به درمان آن تعلل می کند؛ اما باید توجه داشت که در صورت شدید شدن عفونت، سلامت فرد به صورت جدی در خطر خواهد بود. برای تشخیص و درمان به موقع عفونت بعد از سزارین شما می توانید به صورت حضوری به مطب دکتر مانیا کاوه متخصص زنان و زایمان مراجعه کنید و دستورات لازم را برای بهبود عفونت دریافت کنید.
