یکی از شایع ترین دلایل مراجعه زنان به پزشک، احساس درد در یک یا هر دو پستان ها است. به طوری که حدود 70 درصد از زنان دنیا، درد پستان را تجربه کرده اند. در اغلب موارد این دردها با مراجعه زودهنگام به پزشک بهبود پیدا می کنند و برخی دیگر بهبودی کاملی ندارند. شناخت علت درد پستان می تواند مسیری برای بهبود و درمان این عارضه باشد. در این مقاله قصد داریم به علت درد پستان، علائم و روش های درمان آن بپردازیم. برای آشنایی بیشتر با نحوه تشخیص و روش های پیشگیری از درد پستان تا پایان مطلب با ما همراه باشید.
انواع درد پستان
درد پستان می تواند به شکل های مختلف احساس شود. انواع پستان درد را در دو گروه ادواری و غیر ادواری دسته بندی می کنند که هر یک از گروه ها ویژگی های مشخصی دارند. در ادامه، به بررسی این دو گروه می پردازیم.
درد ادواری
درد ادواری پستان با تغییرات هورمونی و اغلب با رسیدن دوره قاعدگی آغاز می شود. درد احساس شده درد سنگین و کشیده ای است که می تواند با سفت شدن و تورم پستان نیز همراه باشد. درد ادواری، قسمت بالایی و نزدیک به زیر بغل هر دو پستان را درگیر می کند. افرادی که در سنین 20 تا 40 سالگی هستند، این نوع درد پستان را احساس می کنند.
درد غیر ادواری
درد غیر ادواری پستان را نمی توان مختص دوره قاعدگی دانست. فرد، دردی سوزشی و همراه با گرفتگی در پستان احساس خواهد کرد که در اغلب موارد ادامه دار است. این نوع درد، معمولاً در یکی از پستان ها احساس می شود. افراد بزرگسالی که در دوران بعد از یائسگی هستند، با درد غیر ادواری پستان مواجه می شوند.
علائم هشدار دهنده درد پستان
هر یک از انواع درد پستان، علائمی پیرامون نحوه احساس درد را بیان می کنند. چنانچه در کنار پستان درد، علائمی دیگری نیز ظاهر شوند و این علائم پس از گذشت یک زمانی بهبود پیدا نکنند، باید جدی تر به آن توجه شود. این علائم می توانند هشداری برای وجود مشکلاتی باشند که نیاز فوری مراجعه به پزشک دارند. از جمله این علائم هشدار دهنده درد پستان عبارتند از:
- احساس توده در پستان به هنگام لمس آن
- التهاب و تورم شدید در پستان
- مشاهده کبودی در پوست پستان
- قرمز و گرم شدن پستان
علت درد پستان
زمانی که میزانی از درد یا سوزش در بافت سینه یا پستان ها احساس می شود، ناراحت کننده است و می تواند فرد را از انجام فعالیت های عادی نیز باز دارد. این دلیل به طور حتم دلیلی خواهد داشت که دلیل دقیق آن بایستی توسط متخصص زنان و زایمان تشخیص داده شود. در این بخش از مقاله می خواهیم به رایج دلایل درد پستان بپردازیم.
تغییرات هورمونی
تغییرات هورمون های جنسی در دوره های مشخصی مانند دوره قاعدگی، بارداری و یائسگی می تواند باعث ایجاد دردهای خفیف تا متوسط در پستان ها باشد. در نتیجه، افزایش یا کاهش هورمون های جنسی، منجر به درد پستان می شود.
وجود کیست
کیست ها و توده هایی که در پستان ها تشکیل می شوند، پر از مایع هستند که رواج بیشتری دارند. زمان رشد و تشکیل این کیست ها حدود 35 تا 50 سالگی است که با آغاز دوره یائسگی از بین می روند. اندازه های کیست ها در حد چند میلی متر یا چند سانتی متر است و تعداد آن ها نیز می تواند کم یا زیاد باشد.
ورم پستان
در دوران شیردهی به علت بسته شدن مجرای شیردهی پستان ها ورم می کنند. ورم کردن پستان ها با علائم دیگری همچون درد، تب، گرم شدن و خستگی مفرط همراه خواهد بود. این درد با لمس کردن شدیدتر می شود.
ورم غضروف ها و دنده ها
زمانی که استخوان دنده ها و جناغ سینه به بیماری آرتریت مبتلا شده باشد، یکی از عوارض ناشی از آرتریت بروز عفونت است. عفونت حاصل از آرتریت باعث درد و سوزش استخوان سینه می شود که فرد احساس می کند بافت پستان ها درد می کند.
عوارض برخی از داروها
برخی از داروهای پیشگیری از بارداری عوارضی نیز به همراه دارند. یکی از این عوارض احساس درد پستان و افزایش این درد با ادامه دادن مصرف داروها است. از دیگر داروها با عوارض درد سینه می توان به داروهای ضد افسردگی، مصرف استروژن پس از یائسگی، استروئیدها و داروهای فشار خون اشاره داشت.
پوشیدن سینه بند نامناسب
سینه بندهای نامناسب مانند سینه بندهای بسیار شل یا بسیار سفت به دلیل پوشش دهی غیر استانداردی که دارند باعث سینه درد می شوند. به همین علت توصیه می شود زنان همیشه از سوتین های استاندارد استفاده کنند.
داشتن استرس
داشتن استرس، دردهای عصبی و فشارهای روانی یکی از شایع ترین دلایل احساس درد در سینه ها عنوان شده است. مشکلات جسمانی سایر بخش های بدن را نیز می توان به دلایل درد سینه اضافه کرد.
سرطان پستان
هنگامی که توده های سرطانی مختلفی در پستان رشد داشته باشند، یک از علائم وجود این توده ها می تواند احساس درد و ناراحتی در ناحیه پستان باشد. سرطان سینه التهابی نیز دارای همین علائم است.
جراحی پستان
در صورت ابتلا شدن به سرطان پستان، برای جلوگیری از پیشرفت توده های سرطانی به سایر بافت های بدن، جراحی پستان انجام می شود. پس از پایان دوران نقاهت این جراحی و بهبود تمامی زخم ها و بخیه ها، همچنان درد خفیف تا متوسطی احساس می شود. جراحی پستان با اهداف جراحی غدد لنفی زیر بغل و بازسازی پستان نیز انجام می شود.
سایز پستان
زنانی که دارای پستان هایی با اندازه بسیار بزرگ هستند، فشار، درد و ناراحتی مداومی را از ناحیه سینه متحمل می شوند. بزرگ بودن سایز سینه ها، علاوه بر درد پستان، درد شانه، گردن و پشت نیز به همراه خواهد داشت.
نامیزانی سطح اسیدهای چرب
اسیدهای چرب در سلول های بدن بایستی میزان متعادلی داشته باشند. به هم خوردن سطح اسیدهای چرب دو عوارض قابل توجهی به دنبال خواهد داشت. اولین عارضه آن، ایجاد حساسیت و درد در بافت سینه است و دومین عارضه آن به هم خوردن میزان هورمون های موجود در خون خواهد بود.
نحوه تشخیص علت درد پستان
با علائم مشاهده شده در پستان بایستی به متخصص زنان و زایمان مراجعه شود. در ابتدا پس از گرفتن شرح حال بیمار و نوع دردی که احساس می کند، معاینات بالینی لازم از سینه و اطراف زیر بغل انجام می شود. سپس به منظور انجام بررسی های دقیق تر، از روش های آزمایشگاهی استفاده می کنند. این روش ها، نتایج مهمی پیرامون علت درد پستان در اختیار تیم پزشکی قرار می دهند. از جمله روش های تشخیص علت درد پستان عبارتند از:
- انجام آزمایش خون
- غربالگری سرطان پستان
- انجام ماموگرافی
- تصویر برداری با اشعه ایکس
- انجام تست اولتراسوند
- بیوپسی پستان یا همان نمونه برداری از بافت پستان
روش های درمان درد پستان
پس از ارزیابی نتایج روش های تشخیصی و تعیین علت درد پستان، روش درمانی مناسبی انتخاب می شود. چنانچه علت درد پستان، سرطان پستان تشخیص داده شود، بسته به شرایط بیمار و نظر پزشک متخصص، از روش های جراحی، شیمی درمانی یا پرتو درمانی استفاده می کنند. در غیر این صورت، با تجویز دارو، هورمون درمانی و استفاده از روش های پیشگیری می توان موجب کاهش درد پستان شد. داروهای مسکن و ضد التهاب غیر استروئیدی تاثیر بالایی در کاهش درد پستان خواهند داشت.
روش های پیشگیری از درد پستان
باتوجه به این مطلب که دلایل مختلفی منجر به ایجاد درد پستان می شوند، می توان با استفاده از روش هایی ساده از بروز این درد جلوگیری کرد. از جمله روش های پیشگیری از درد پستان عبارتند از:
- استفاده از لباس زیر و سینه بند مناسب و استاندارد
- خودداری از مصرف بیش از اندازه سدیم، کافئین و نوشیدنی های الکلی
- خودداری از مصرف سیگار و دخانیات
- حذف مواد غذایی پرچرب از برنامه غذایی
- داشتن برنامه غذایی سالم و افزایش مصرف میوه و سبزی
- تغییر روش پیشگیری از بارداری یا تغییر قرص ضد بارداری
- مصرف مواد غذایی حاوی ویتامین های E, B1 و B6
- هورمون درمانی
مراجعه به پزشک
در مطالب فوق به بررسی علت درد پستان و روش های درمان آن پرداخته شد. دلایل متعددی مانند تغییرات هورمونی، وجود کیست، بیماری سرطان پستان، استرس، داروهای ضد بارداری، جراحی پستان، ورم پستان، بزرگ بود پستان و... باعث احساس درد و سوزش در پستان ها می شود. دکتر مانیا کاوه متخصص زنان و زایمان و فلوشیپ لاپاراسکوپی و هیستروسکوپی تجربه بیشتری در زمینه درمان و جراحی بیماری های زنان دارند. شما می توانید با مراجعه به مطب دکتر مانیا کاوه برای تشخیص و درمان درد پستان اقدام کنید.
