به چسبندگی و انسداد لوله های رحم توسط مایعات مخاطی در داخل رحم، در اصطلاح هیدروسالپنکس گفته می شود. از آن جایی که رحم محل لقاح اسپرم و تخمک و رشد جنین است، مشکلات رحمی مانند چسبندگی لوله رحم، خطرات جدی به همراه خواهد داشت. از جمله این خطرات می توان به نازایی اشاره کرد. در این مقاله قصد داریم شما را با ضایعه هیدروسالپنکس، علائم و علل آن آشنا کنیم. همچنین روش های تشخیص چسبندگی لوله رحم و روش های درمانی آن را بررسی کنیم. برای کسب اطلاعات بیشتر تا پایان مقاله ما را همراهی کنید.
هیدروسالپنکس چیست؟
لوله فالوپ یا همان لوله رحم، مسیر رسیدن سلول های اسپرم و تخمک به داخل رحم هستند. تجمع ترشحات مخاطی یا عفونت در لوله های رحم، باعث مسدود شدن و چسبندگی لوله رحم می شود و عارضه هیدروسالپنکس پدید می آید. آسیب رسیدن به لوله رحم مانند چسبندگی و پر شدن آن با مایعات مخاطی، عمل لقاح و در نهایت بارور شدن را مختل می کند. به طوری که فرد برای باردار شدن باید روش درمانی مناسبی در پیش بگیرد. از جمله این روش های درمانی می توان به روش ترمیمی رحم و روش IVF اشاره کرد. از عوارض این بیماری می توان به بارداری خارج از رحم اشاره کرد.
چه دلایلی باعث چسبندگی لوله های رحم می شوند؟
عوامل مختلفی می تواند باعث پر شدن لوله های فالوپ و ایجاد چسبندگی در این بخش از رحم می شود. در ادامه به بررسی این عوامل می پردازیم.
عفونت
از شایع ترین عفونت هایی که چسبندگی لوله رحم را به دنبال دارد، عفونت لگنی و عفونت مقاربتی هستند. عفونت لگنی، ناشی از عفونت درمان نشده در واژن و دهانه رحم است. عفونت های مقاربتی انواع متفاوتی دارند و در اثر رابطه جنسی انتقال پیدا می کنند.
جراحی شکم
افرادی که سابقه جراحی شکم مانند جراحی آپاندکتومی و پارگی آپاندیس دارند، ممکن است به عارضه هیدروسالپنکس مبتلا شوند.
جراحی لگن
جراحی های لگن، عفونت قدیمی لگن و سل لگنی می توانند از علت های چسبندگی لوله های فالوپ باشند.
آندومتریوز
آندومتریوز ناشی از رشد بافت آندومتر در محلی غیر از محل اصلی خود است و رشد این بافت ها می تواند باعث انسداد لوله رحم و بروز هیدروسالپنکس در فرد شود.
چه علائمی در بیماران هیدروسالپنکس وجود دارند؟
در بیشتر زنان، هیدروسالپنکس بدون هیچ درد و علائمی است. زنانی که به دلیل نازایی تحت انجام آزمایش های مختلف از طرف پزشک متخصص هستند، در طی این مراحل متوجه وجود این عارضه در بدن خود می شوند. این عارضه شاید به ظاهر هیچ علامتی نداشته باشد؛ ولی پیامدهای جدی به همراه دارد. در برخی زنان نیز ممکن است دارای علائمی باشد که عبارتند از:
- احساس درد در نواحی شکم و لگن
- ایجاد ترشحات غیرطبیعی واژن
چسبندگی لوله رحم با چه روش هایی تشخیص داده می شود؟
برای تشخیص عارضه هیدروسالپنکس، روش های متعددی وجود دارد. پزشک متخصص زنان بنا به شرایط بیمار، از روش تشخیصی مناسبی استفاده می کند. در ادامه به بررسی روش های تشخیص چسبندگی لوله رحم می پردازیم.
سونوگرافی واژن
در این روش یک پروب باریکی وارد واژن می شود و از طریق این پروب مایع به داخل لوله فالوپ تزریق می شود. تزریق مایع به لوله فالوپ با هدف بزرگتر کردن لوله و تشخیص دقیق تر انجام می شود. به کمک سونوگرافی واژن، تورم و بزرگی لوله های رحم مشاهده می شود. این روش تا حدود 40 درصد می تواند تشخیص دهنده عارضه هیدروسالپنکس باشد.
هیستروسالپینگوگرافی
هیستروسالپینگوگرافی همان تصویربرداری رنگی از داخل رحم است. این روش با استفاده از تزریق مواد حاجب و اشعه ایکس انجام می شود. بهترین زمان برای انجام روش هیستروسالپینگوگرافی، 4 روز بعد از اتمام خونریزی سیکل قاعدگی و پیش از شروع تخمک گذاری بیان می شود. حدود 30 دقیقه برای انجام این روش تشخیصی برآورد می شود و قدرت تشخیصی بالایی نسبت به سونوگرافی واژن دارد.
لاپاراسکوپی
لاپاراسکوپی روشی است که با استفاده از جراحی، برای تشخیص عارضه هیدروسالپنکس از آن استفاده می شود. در این روش بیمار تحت بیهوشی یا بی حسی موضعی قرار می گیرد و پزشک متخصص عمل لاپاراسکوپی را انجام می دهد. ابتدا با استفاده از یک سوزن، گاز دی اکسید کربن به داخل شکم تزریق می شود تا با باز شدن ارگان داخلی شکم و رحم، مشاهده و تشخیص بیماری دقیق تر باشد. سپس زیر ناف برش کوچکی ایجاد می شود و لوله ای مجهز به دوربین، وارد شکم می شود. هم زمان با این کار، ماده حاجب از طریق دهانه رحم، به لوله های رحمی تزریق می شود تا بدین وسیله مسدود یا باز بودن لوله ها تشخیص داده شود. این روش نسبت به دیگر روش ها از دقت بسیار بالایی برخوردار است.
آیا بارداری با وجود بیماری هیدروسالپنکس امکان پذیر است؟
در قسمت خارجی لوله های رحم رباط هایی به اسم شرابه وجود دارند. وظیفه اصلی شرابه ها جذب تخمک از سطح تخمدان و انتقال آن به درون لوله های رحم است. در داخل لوله رحم، تخمک و اسپرم عمل لقاح انجام می دهند. در صورت وجود عارضه هیدروسالپنکس، در مراحل انجام لقاح اسپرم و تخمک و عبور آن ها از لوله رحم اختلال ایجاد می شود و ناباروری پیش می آید.
در صورتی که تنها یکی از لوله های رحم مسدود شده باشد، تخمک می تواند از طریق لوله رحم دیگر، با اسپرم عمل لقاح انجام بدهد و فرد می تواند باردار شود؛ ولی در صورت بسته شدن هر دو لوله رحم، دیگر بارداری امکان پذیر نخواهد بود.
روش های درمانی چسبندگی لوله رحم
درمان عارضه هیدروسالپنکس، به شرایط بیمار و شدت بیماری بستگی دارد. پزشک متخصص پس از بررسی نتایج آزمایش ها و روش های تشخیصی، در نهایت روش درمانی مناسبی را انتخاب می کند. در ادامه به بررسی دو روش درمانی عارضه چسبندگی لوله رحم می پردازیم.
روش ترمیمی
برای درمان بیمارانی که دارای چسبندگی خفیف لوله رحم هستند از روش ترمیمی استفاده می شود. در این روش، آسیب های جزئی ترمیم و بازسازی می شوند تا بیمار قادر به بارداری به صورت طبیعی باشد.
روش IVF
از مهم ترین روش های درمانی هیدروسالپنکس، IVF است. در این روش ابتدا پزشک متخصص داروهایی به منظور افزایش تخمک تجویز می کند. سپس تخمک از بدن خارج می شود و به همراه اسپرم در آزمایشگاه، عمل لقاح انجام می شود. در انتها، تخمک بارور شده توسط اسپرم، به رحم انتقال داده می شود. لازم است قبل از انجام IVF و انتقال جنین به رحم، ماده سمی از داخل لوله رحم خارج شود. در غیر این صورت این ماده به داخل رحم وارد می شود و امکان بارداری کاهش پیدا می کند.
مراجعه به پزشک
در مطالب فوق به بررسی عارضه هیدروسالپنکس یا همان چسبندگی لوله رحم پرداختیم. علائم و روش های تشخیصی مختلفی نشان از وجود این عارضه در بدن بیمار هستند. با توجه به این که لوله رحم، مسیر رسیدن اسپرم به تخمک است، مشکل چسبندگی لوله رحم در صورتی که بدون درمان باقی بماند، علت خطرناکی برای ناباروری خواهد بود. پزشک متخصص زنان برای درمان هیدروسالپنکس از روش IVF استفاده می کند. دکتر مانیا کاوه متخصص زنان و زایمان و فلوشیپ لاپاراسکوپی و هیستروسکوپی با داشتن تخصص و تجربه کافی، همراه شما هستند. شما می توانید با مراجعه به مطب دکتر مانیا کاوه برای درمان چسبندگی لوله رحم اقدام کنید.
