یکی از شایع ترین مشکلاتی که زنان با آن مواجه هستند، افتادگی لگن است. افتادگی لگن نسبت به نوع اندامی که درگیر می شود، در انواع مختلف بروز پیدا می کند. افتادگی لگن در زنان می تواند دردآور باشد و فشار زیادی بر اندام های داخلی وارد کند. با این وجود، روش های درمانی متفاوتی برای مقابله با مشکلات این عارضه وجود دارد. از این رو، در این مقاله قصد داریم پیرامون انواع، علائم، دلایل و روش های درمان افتادگی لگن در زنان بررسی کنیم. برای آشنایی بیشتر با این مشکل، می توانید تا پایان مطلب ما را همراهی کنید.
افتادگی لگن در زنان چیست؟
در صورتی که یک یا تعدادی از اندام های لگن پایین تر و افتاده تر از موقعیت طبیعی خود قرار بگیرند، به آن شرایط پرولاپس اندام های لگن یا افتادگی لگن گفته می شود. اندام های داخل لگن شامل رحم، روده، مثانه و بخشی از واژن هستند که می توانند در اثر افتادگی لگن در موقعیت های غیر طبیعی قرار بگیرند. عضلات کف لگنی نقش مهمی در نگهداری تمامی این اندام ها در موقعیت اصلی خود دارند. چنانچه بافت ها و عضلات کف لگنی به هر دلیلی شل شوند، دیگر توانایی حمایت و پشتیبانی از اندام های لگنی را نخواهند داشت. طی این فرآیند، عارضه افتادگی لگن یا پروپلاس ایجاد می شود.
انواع افتادگی لگن در زنان
با توجه به اندام هایی که در داخل لگن وجود دارند، افتادگی و قرار گرفتن آن ها پایین تر از موقعیت طبیعی، افتادگی لگن را در پی خواهد داشت. از این رو افتادگی هر یک از آن اندام ها، انواع افتادگی لگن را تعیین می کند. در ادامه به انواع افتادگی لگن در زنان اشاره خواهیم داشت.
افتادگی سیستوسل
به افتادگی مثانه به سمت واژن، افتادگی سیستول یا افتادگی مثانه گفته می شود.
افتادگی انتروسل
به افتادگی روده کوچک به سمت واژن، در اصطلاح افتادگی انتروسل یا افتادگی روده نامیده می شود.
افتادگی رکتوسل
به افتادگی رکتوم یا راست روده به طرف مقعد، افتادگی رکتوسل می گویند.
افتادگی رحم
به بیرون زدگی رحم از واژن، افتادگی رحم گفته می شود.
علائم و نشانه های افتادگی لگن در زنان
افرادی که از افتادگی لگن رنج می برند، علاوه بر احساس درد و سنگینی به هنگام راه رفتن و دیگر فعالیت ها، دارای علائم دیگری نیز هستند. در این بخش از مقاله به شایع ترین علائم و نشانه های افتادگی لگن در زنان می پردازیم.
- احساس مشکل در ادرار یا خالی کردن کامل مثانه
- دشواری در تخلیه کامل مدفوع
- داشتن رابطه های جنسی دردناک
- بیرون زدگی واژن
- بی اختیاری ادرار و مدفوع
- احساس درد در قسمت پایینی شکم
- احساس فشار در قسمت کمر
- ناتوانی در کنترل گاز معده
- ایجاد عفونت های مکرر ادراری
- مشاهده لکه های خونی در واژن
دلایل افتادگی لگن در زنان
افتادگی لگن بدون علت و عامل بروز پیدا نمی کند. مهم ترین دلایلی که در افتادگی لگن زنان دخیل هستند، عبارتند از:
- بارداری
- زایمان سخت و دردناک به صورت طبیعی
- زایمان در سنین پایین تر
- چاقی بیش از حد و داشتن اضافی وزن
- داشتن یبوست دائم
- بلند کردن اجسام سنگین به طور مکرر
- سرفه های طولانی مدت و مزمن
- وجود تومور در اندام های داخلی لگن
- افزایش سن و کاهش هورمون های استروژن بعد از دوران یائسگی
- عوامل ژنتیکی
روش های شخیص افتادگی لگن در زنان
بیمار با مشاهده یک یا چند علامت از افتادگی لگن بایستی به متخصص زنان و زایمان مراجعه کند. پزشک پس از گرفتن شرح حال بیمار پیرامون تعداد بارداری و نحوه زایمان و...، معاینات بالینی لازم را انجام می دهد. سپس برای تکمیل فرآیند تشخیص خود از تست های زیر استفاده می کند.
- انجام آزمایش ادرار
- تست های تصویر برداری
- تست نوار مثانه
- سونوگرافی ناحیه لگن
- تست تعیین بی اختیاری ادرار
روش های غیر تهاجمی درمان افتادگی لگن در زنان
متخصص زنان و زایمان برای شروع دوره های درمانی افتادگی لگن در زنان، از روش های غیر تهاجمی آغاز می کند. هر از این روش ها نسبت به میزان افتادگی اندام های داخلی لگن، تاثیرهای به سزایی در قرار دادن آن ها به حالت طبیعی دارند. از جمله روش های غیر تهاجمی درمان افتادگی لگن در زنان عبارتند از:
فیزیوتراپی
تمریناتی که در جلسات فیزیوتراپی در نظر گرفته می شوند، شامل تمرینات عضلات شکمی و پایین کمر هستند که به آن ها عضلات مرکزی یا درونی بدن گفته می شود. از جمله این تمرینات می توان به تمرینات پلانک جانبی اشاره داشت که سر و پاها در یک راستا قرار می گیرند و حرکت اندام طبق دستور کارشناس فیزیوتراپ انجام می شود.
پساری
در این روش درمانی یک دستگاهی از جنس سیلیکون در داخل واژن گذاشته می شود. این دستگاه قابلیت پشتیبانی بیشتر از اندام های داخلی لگن را خواهد داشت. این نوع پروتز توسط متخصص زنان و زایمان در واژن جاگذاری می شود و علاوه بر درمان افتادگی لگن، در درمان بی اختیاری ادرار در زنان نیز موثر خواهد بود.
ورزش کگل
ورزش کگل یکی از ورزش هایی است که در آن عضلات اطراف مثانه، رحم و رکتوم منقبض می شوند. با منقبض شدن، این عضلات تقویت خواهند شد. در این ورزش ابتدا باید بیمار راحت و آرام روی صندلی یا در حالت دراز کشیده باشد. سپس با تنفسی عمیق از طریق بینی باید درون شکم پر از هوا شود. به هنگام تنفس بایستی عضلات مربوط به کف لگن به مدت 3 تا 6 ثانیه منقبض شوند. در ادامه، با تخلیه نفس جمع شده از دهان، عضلات کف لگن نیز باید شل شوند. بهتر است این ورزش ساده روزانه 3 ست و در هر ست، 10 بار تکرار شود.
درمان افتادگی لگن
جراحی افتادگی لگن در زنان
چنانچه افتادگی لگن باعث ایجاد درد زیاد، ناتوانی در برقراری رابطه جنسی یا ایجاد مشکلاتی در اندام های مثانه و روده شود، متخصص زنان و زایمان از روش جراحی برای درمان، استفاده می کند. همچنین باید در نظر داشت، زنانی که قصد بارداری دارند، بهتر است جراحی افتادگی لگن را به زمانی دیگر موکول نمایند. چرا که فشار ناشی از زایمان طبیعی می تواند باعث افزایش و عود مجدد افتادگی لگن شود. جراحی افتادگی لگن در زنان با اهداف مختلفی انجام می شود که این اهداف عبارتند از:
- ترمیم بافت های مربوط به اندام های قرار گرفته در حالت غیر طبیعی
- ترمیم بافت های اطراف واژن
- بستن دهانه واژن
- خارج کردن رحم از بدن
مراجعه به پزشک
در مطالب بالا به بررسی درمان افتادگی لگن در زنان و همچنین علائم، علل و انواع افتادگی اندام های داخلی لگن پرداخته شد. در این حالت، اندام های رحم، مثانه و روده های بزرگ یا کوچک پایین تر از محل طبیعی خود قرار می گیرند. برای درمان این عارضه از روش های فیزیوتراپی، انجام ورزش کگل، پساری و در صورت نیاز انجام جراحی، استفاده می کنند. دکتر مانیا کاوه متخصص زنان و زایمان و فلوشیپ لاپاراسکوپی و هیستروسکوپی تجربه بیشتری در زمینه درمان و جراحی بیماری های زنان دارند. شما می توانید با مراجعه به مطب دکتر مانیا کاوه برای درمان افتادگی لگن اقدام کنید.
