خشکی واژن یا بیماری واژینیت آتروفیک یکی از مشکلات رایجی است که اغلب زنان پس از یائسگی با آن مواجه می شوند. شما می توانید با کسب اطلاعات کافی در رابطه با این بیماری، پیشگیری های لازم را انجام دهید و دوران یائسگی خود را بدون مشکلات آزار دهنده ای نظیر خشکی واژن و عوارض آن سپری کنید.
دلایل خشکی واژن
به طور کلی می توان گفت وجود هورمون استروژن سبب می شود تا واژن مرطوب بماند و خاصیت ارتجاعی دیواره خود را حفظ کند؛ اما پس از یائسگی یا هر چیزی که سبب کاهش سطح استروژن می شود، فرد دچار خشکی واژن می گردد. این بیماری در برخی از خانم ها در دوران شیردهی بروز پیدا می کند و با قطع شیردهی، خشکی واژن نیز برطرف خواهد شد. همچنین داروهایی از قبیل مدروکسی پروژسترون، دانازول و نافارلین منجر به کاهش موقتی استروژن می شوند که با قطع آن ها سطح استروژن مجدداً به حالت طبیعی باز می گردد.
علائم خشکی واژن
گاهی اوقات ممکن است فردی که به خشکی واژن مبتلا شده هیچ گونه علامتی از خود نشان ندهد؛ با این حال علائم رایج خشکی واژن موارد زیر است:
- تکرر ادرار
- احساس درد یا خونریزی در هنگام رابطه جنسی
- التهاب واژن
- کاهش میل جنسی
- احساس خارش یا سوزش در نواحی اطراف واژن
- ترشحات غیرطبیعی واژن
راه های تشخیص خشکی واژن
راه های مختلفی برای تشخیص خشکی واژن وجود دارند. معمولاً پزشک زنان برای اینکه تشخیص دهد فردی دچار خشکی واژن هست یا خیر، ابتدا سوالاتی را از او می پرسد تا بتواند با کسب اطلاعات درباره علائم بیماری، تشخیص اولیه ای داشته باشد. پس از آن، ممکن است لازم باشد که معاینه صورت بگیرد و تست پاپ اسمیر یا آزمایش ادرار از بیمار گرفته شود. لازم به ذکر است که درصورت مشاهده هر یک از علائم خشکی واژن، بیمار می بایست سریعاً به یک پزشک متخصص زنان مراجعه کند تا از پیشرفت بیماری و خطرات جدی تر جلوگیری شود.
درمان خشکی واژن
تشخیص علت خشکی واژن و مطالعه نتایج تست پاپ اسمیر به پزشک زنان در تجویز بهترین روش درمانی برای بیمار کمک می کند. روش های مختلفی برای بهبود خشکی واژن وجود دارند که پزشک بسته به شرایط هر فرد تصمیم می گیرد کدام راه را انتخاب کند. برخی از معمول ترین روش های درمان خشکی واژن شامل موارد زیر هستند:
- حلقه استرینگ
حلقه استرینگ یا حلقه واژنی به حلقه نرم و منعطفی گفته می شود که با قرار دادن آن درون واژن، آزادسازی استروژن افزایش می یابد و به میزان لازم برای حفظ رطوبت واژن می رسد. در هر دور استفاده حلقه واژنی باید سه هفته در واژن باقی بماند و بعد آن را خارج کنید؛ سپس با گذشت هفت روز مجددا حلقه جدید را وارد واژن کنید. پیش از اینکه شروع به استفاده از حلقه استرینگ کنید، حتما باید با پزشک متخصص مشورت کرده باشید. - کرم استروژن
کرم موضعی استروژن یکی از موثرترین روش ها جهت بهبود خشکی واژن است. با استفاده از کرم های موضعی روی نواحی اطراف واژن، بیمار مقدار معینی از استروژن را دریافت می کند که در مقایسه با روش های دارویی این میزان کمتر بوده و خطر عوارض جانبی را کاهش می دهد. - قرص استروژن
قرار دادن قرص استروژن درون واژن یکی دیگر از روش های درمانی مفید برای بهبود خشکی واژن است. در این روش بیمار با استفاده از اپلیکاتور قرص واژینال را وارد واژن خود می کند؛ این شیوه نسبت به درمان با هورمون های خوراکی ایمنی بیشتری دارد. - لیزر درمانی
لیزر درمانی برای بهبود بسیاری از بیماری ها کاربرد دارد و می توان از آن در جهت رفع خشکی واژن نیز استفاده کرد. این روش کم تهاجمی است و عوارض بسیار کمی دارد؛ بنابراین می توان آن را یک راه موثر و فوری برای درمان خشکی واژن دانست.
علاوه بر موارد ذکر شده، در مواردی ممکن است پزشک زنان از روش هایی مثل اوزون تراپی یا کربوکسی تراپی برای درمان خشکی واژن استفاده کند. نکته حائز اهمیت این است که بیمار باید دوره درمان خود را تکمیل کند و طبق دستور پزشک از داروها استفاده کند تا مشکل به طور کامل برطرف شود.
پیشگیری از خشکی واژن
با افزایش سن و آغاز دوران یائسگی سطح هورمون استروژن به طور طبیعی کاهش می یابد و باعث بروز مشکلاتی مثل خشکی واژن می شود؛ بنابراین بهتر است با رعایت یک سری نکات و انجام مراقبت های پیشگیرانه از خشکی واژن در آینده جلوگیری کرده و به سلامت دستگاه تناسلی خود کمک کنید. برخی راه های پیشگیری از خشکی واژن در ذیل قید شده اند:
- هرگز به صورت مداوم از استخر آب داغ استفاده نکنید. کلر و مواد ضدعفونی کننده موجود در آب استخرها به خودی خود برای پوست مضر هستند؛ شنا کردن در آب بسیار داغ نیز یکی از کارهایی است که باعث افزایش احتمال ابتلا به خشکی واژن می شود؛ بنابراین سعی کنید برای شنا یا حمام کردن از آب ولرم استفاده کنید.
- انجام تمرینات ورزشی منظم یکی از بهترین روش های حفظ رطوبت طبیعی پوست و نواحی اطراف واژن است و احتمال خشکی واژن در افرادی که به صورت منظم ورزش می کنند، کاهش می یابد. البته توجه داشته باشید انجام ورزش های سنگین به مدت طولانی عملکرد عکس داشته و منجر به بروز خشکی واژن می شود. در نتیجه سعی کنید با نرمش و ورزش های هوازی سطح سلامت خود را کنترل کنید.
- یکی از عمده ترین دلایل خشکی واژن، مصرف بی رویه دخانیات و مشروبات الکلی است. استفاده از این مواد تاثیر منفی بر عملکرد هورمون ها گذاشته و در نتیجه سبب خشکی واژن می شود.
- از مواد بهداشتی و شوینده های حاوی عطر در نقاط نزدیک به واژن استفاده نکنید.
مراجعه به پزشک
با رعایت نکات ذکر شده احتمال ابتلا به خشکی واژن به میزان زیادی کاهش می یابد. با این حال توصیه می شود در صورت مشاهده هر یک از علائم خشکی واژن، در اولین فرصت با مطب دکتر مانیا کاوه متخصص زنان، زایمان و نازایی تماس گرفته و نسبت به دریافت نوبت ویزیت اقدام فرمایید.
