زنان به دلیل ساختار دستگاه تولید مثل پیچیده ای که دارند می توانند براساس علل شناخته شده یا شناخته نشده، انواع بارداری طبیعی و غیر طبیعی را تجربه کنند. یکی از بارداری هایی که در برخی از زنان پیش می آید حاملگی پوچ یا مولار است. در این نوع حاملگی، جنین به درستی شکل نمی گیرد و با تشخیص به موقع توسط سونوگرافی بایستی اقدام به تمیز کردن داخل رحم کنند. دلایل متعددی باعث ایجاد حاملگی مولار یا پوچ می شوند که این نوع حاملگی علائمی نیز به همراه دارد. در این مقاله قصد داریم به بررسی پیرامون حاملگی مولار، انواع، علائم و دلایل ایجاد آن بپردازیم. برای آشنایی بیشتر با نحوه تشخیص و درمان بارداری مولار تا پایان مطلب با ما همراه باشید.
حاملگی مولار چیست؟
زمانی که یک تخمک بارور شده به دیواره رحم چسبیده یا کاشته می شود؛ ولی جنین شکل نمی گیرد در اصطلاح گفته می شود حاملگی مولار یا پوچ اتفاق افتاده است. در این شرایط سلول ها به رشد خود ادامه می دهند تا بتوانند کیسه و جفت جنینی را شکل دهند؛ ولی قادر به رشد و تکامل جنین نیستند. بر همین اساس، حاملگی مولار یا پوچ با نام حاملگی بدون جنین نیز شناخته می شود. حاملگی مولار باعث تشکیل مول هیداتیک می شود. مول هیداتیک به توده ای گفته می شود که سرعت بالایی در رشد دارد و از بافت وزیکولار داخل رحم تشکیل میابد که رشدی بدون تشکیل جنین در رحم دارد. تولید و رشد این توده ناشی از ناهنجاری کوروموزومی است.
انواع حاملگی مولار
بسته به شرایطی که رحم دارد، حاملگی مولار در دو گروه مختلف دسته بندی می شود. نوع بارداری مولار در تست تشخیصی سونوگرافی مشخص خواهد شد. برای درمان بارداری مولار، شناخت نوع آن ضروری است. در ادامه به انواع حاملگی مولار یا پوچ اشاره خواهیم داشت.
حاملگی مولار ناقص یا جزئی
در این نوع حاملگی مولار، جفت و جنین تشکیل می شوند، ولی به دلیل رشد ناقص و ناهماهنگی که جنین دارد، مدت زمان زیادی نمی تواند دوام بیاورد و رشد کاملی داشته باشد.
حاملگی مولار کامل
در این نوع بارداری مولار، هم جنین و هم جفت توانایی تشکیل یافتن و رشد را ندارند.
علائم ایجاد حاملگی مولار
حاملگی مولار علائمی شبیه به علائم یک بارداری عادی و نرمال دارد؛ اما علاوه بر این علائم، ایجاد بارداری پوچ دارای علائم دیگری است که بایستی به آن توجه کافی شود. آگاهی داشتن پیرامون این علائم یا مشاهده نشانه های غیر عادی می تواند زمان مراجعه به متخصص زنان و زایمان را سریع تر کند. از جمله علائم ایجاد حاملگی مولار عبارتند از:
- داشتن حالت تهوع و استفراغ شدید
- خونریزی از واژه به صورت لکه بینی در 3 ماهه اول بارداری
- احساس درد و فشار شدید در ناحیه لگن
- عصبی شدن
- احساس ضعف و خستگی
- نامنظم شدن ضربان قلب
- تعریق بیش از حد
- ایجاد کیست های انگوری شکل در برخی از موارد خاص
مهم ترین دلایل ایجاد حاملگی مولار
دلیل اصلی حاملگی مولار، خطای خاص ژنتیکی عنوان می شود. زمانی که در لقاح بین تخمک و اسپرم به جای ایجاد یک جنین، نوعی بافت توده در رحم تشکیل می شود، بارداری پوچ خواهیم داشت. در ادامه به مهم ترین عواملی که باعث ایجاد حاملگی مولار می شوند اشاره خواهیم داشت.
- افزایش سن مادر و همچنین با توجه به یافته های جدید افزایش سن پدر نیز باعث بیشتر شدن احتمال ایجاد حاملگی مولار می شود.
- در افرادی که سابقه 2 بار سقط جنین و حاملگی پوچ وجود داشته باشد، ایجاد بارداری مولار تا حدود 28 درصد افزایش پیدا می کند.
- زنانی که از بیماری های خاصی مانند دیابت و تیروئید رنج می برند می توانند تجربه حاملگی پوچ داشته باشند.
- وجود مشکلات رحمی و دهانه رحم می تواند عاملی برای ایجاد بارداری مولار باشد.
- زنانی که سیگار، مواد مخدر و الکل به میزان زیادی مصرف می کنند، احتمال بارداری مولار در آن ها افزایش می یابد.
نحوه تشخیص حاملگی مولار
پس از مشاهده علائم غیر عادی بایستی در سریع ترین زمان به متخصص زنان و زایمان مراجعه شود. پزشک متخصص پس از گرفتن شرح حال بیمار، معاینات ابتدایی را انجام می دهد. باید خاطر نشان شد که حاملگی پوچ تنها از طریق تست سونوگرافی به طور دقیق مشخص می شود. چنانچه برخی معیارهای اصلی و اساسی در تست سونوگرافی اعداد و ارقام صحیحی را نشان ندهند، حاملگی پوچ یا مولار ایجاد شده است. در ادامه به چندین معیار مهم تست سونوگرافی برای تشخیص بارداری پوچ می پردازیم.
- به وسیله سونوگرافی ترانس شکمی، نمی توان جنین را در یک کیسه حاملگی 20 میلی متری شناسایی کرد.
- به وسیله سونوگرافی خارج واژینال، نمی توان جنین را در یک کیسه حاملگی 18 میلی متری شناسایی کرد.
- کیسه زرده در یک کیسه حاملگی 13 میلی متری قابل شناسایی نیست.
- احتمال نامنظم و ناقص بودن طرح کیسه بسیار بالا است.
- کیسه حاملگی در موقعیتی غیر طبیعی و پایین تر از حالت عادی قرار گرفته است.
نحوه درمان حاملگی مولار
بسته به نوع حاملگی مولار، شرایط جسمانی مادر و تشخیص پزشک متخصص زنان و زایمان از روش های متعددی برای درمان حاملگی مولار استفاده می کنند. در ادامه به انواع روش های درمان بارداری پوچ خواهیم پرداخت.
سقط طبیعی
پس از تشخیص بارداری مولار، در حدود 2 هفته به فرد مبتلا به بارداری پوچ زمان داده می شود تا بتواند عمل سقط را به صورت طبیعی انجام دهد. به دلیل پایین بودن نمونه بارداری، خونریزی به طور ناگهانی و یک دفعه ای آغاز خواهد شد.
تجویز دارو
چنانچه سقط جنین به صورت طبیعی انجام نشود، پزشک متخصص از تجویز دارو برای سقط کردن جنین استفاده می کند. این داروها در دو شکل خوراکی و غیر خوراکی هستند. داروهای خوراکی مانند داروی میزوپروستول و داروهای غیر خوراکی از طریق واژن برای سقط جنین تجویز می شوند. در حدود 2 تا 3 روز پس از استفاده از دارو، خونریزی شروع می شود و ممکن است خونریزی با بروز حالت تهوع همراه باشد.
کورتاژ
روش دیگر سقط جنین یا خارج کردن بافت جنین از داخل رحم، روش جراحی یا همان کورتاژ است. در این روش به وسیله ابزاری به نام کورت بافت داخل رحم تراشیده می شود و سپس به کمک وسیله مکشی از رحم خارج می شود. به منظور بررسی علت سقط جنین، نمونه ای از بافت جنین به آزمایشگاه پاتولوژی فرستاده خواهد شد. پس از جراحی و کورتاژ، خونریزی تا چند روز ادامه پیدا می کند.
مراجعه به پزشک
در مطالب فوق به بررسی حاملگی پوچ یا مولار و دلایل و علائم ناشی از آن پرداخته شد. حاملگی مولار در دو نوع جزئی و کامل دسته بندی می شود. افزایش سن مادر، مشکلات رحم و سرویکس و مصرف زیاد سیگار، مواد مخدر و الکل از مهم ترین دلایل ایجاد حاملگی مولار هستند. این نوع حاملگی توسط تست سونوگرافی و اندازه گیری کیسه حاملگی تشخیص داده می شود. دکتر مانیا کاوه متخصص زنان و زایمان و فلوشیپ لاپاراسکوپی و هیستروسکوپی تجربه بیشتری در زمینه درمان و جراحی بیماری های زنان دارند. شما می توانید با مراجعه به مطب دکتر مانیا کاوه برای تشخیص و درمان حاملگی مولار یا پوچ اقدام کنید.
