یکی از جراحی های رایج در زنان، جراحی خارج کردن رحم و گردنه رحم است. این جراحی در اصطلاح پزشکی با نام هیسترکتومی شناخته می شود. در این جراحی ممکن است نیاز به خارج کردن تخمدان ها و لوله های رحم نیز وجود داشته باشد. این امر به شرایط بیمار و تشخیص پزشک متخصص زنان و زایمان بستگی دارد. این جراحی همانند جراحی های دیگر، بعد از خارج کردن رحم، احتمال درد و خونریزی به همراه دارد. از این رو، در این مقاله قصد داریم شما را با مراقبت های بعد از جراحی خارج کردن رحم، بیشتر آشنا کنیم. در صورت نیاز به آگاهی بیشتر تا پایان مقاله با ما همراه باشید.
دلایل انجام جراحی خارج کردن رحم
جراحی خارج کردن رحم به دلایل متعددی انجام می شود. از آن جایی که بعد از خارج کردن رحم، بیمار دیگر قادر به بارداری نخواهد بود، تصمیم نهایی برای انجام این جراحی باید توسط متخصص زنان و زایمان گرفته شود. در ادامه، مهم ترین علل خارج کردن رحم را بررسی می کنیم.
- سرطان رحم، دهانه رحم، تخمدان ها یا لوله های فالوپ
- افتادگی رحم
- ضخیم شدن دیواره رحم
- سیکل قاعدگی دردناک و خونریزی های شدید واژینال
- داشتن بیماری آندومتریوز
- وجود فیبروم در رحم و رشد غیرطبیعی ماهیچه های رحم
روش های رایج جراحی خارج کردن رحم
جراحی خارج کردن رحم یا عمل هیسترکتومی به سه روش متداول توسط متخصص زنان و زایمان انجام می شود. در ادامه با این سه روش بیشتر آشنا می شویم.
خارج کردن رحم به روش باز
در این روش روی جداره شکم برشی به صورت عرضی یا طولی ایجاد می شود. اندازه این برش حدود 8 تا 10 سانتی متر است. رحم از طریق این برش از داخل شکم برداشته می شود. روش باز، رایج ترین روش در عمل برداشتن رحم است.
خارج کردن رحم به روش بسته
در این روش 3 تا 4 سوراخ روی شکم ایجاد می شود. اندازه این سوراخ ها معمولاً 5 تا 10 میلی متر هستند. سپس با وارد کردن ابزارهای مخصوص و دوربین از طریق این سوراخ ها، اقدام به تکه تکه کردن رحم می کنند. در ادامه، این تکه ها را توسط لوله های تخلیه، از بدن خارج می کنند.
خارج کردن رحم به روش واژینال
از این روش برای خارج کردن رحم افرادی که تجربه زایمان های مکرر دارند، استفاده می شود. زایمان های مکرر باعث افتادگی رحم و گشادی دهانه رحم می شوند. از این رو برای خارج کردن رحم می توان از طریق واژن اقدام کرد.
جراحی خارج کردن رحم چگونه انجام می شود؟
جراحی خارج کردن رحم با بستری شدن در بیمارستان و زیر نظر پزشک متخصص زنان و زایمان انجام می شود. بنا به تشخیص پزشک بیهوشی از دو روش بیهوشی عمومی و بی حسی موضعی برای انجام این جراحی استفاده می شود. زمان تقریبی برای جراحی برداشتن رحم 1 تا 2 ساعت در نظر گرفته می شود. با توجه به انتخاب روش جراحی، برش های عرضی یا طولی و سوراخ های کوچک روی شکم ایجاد می شوند. پس از خارج کردن رحم از بدن، محل های برش داده شده به کمک بخیه بسته می شوند.
به طور معمول بیمار یک شب قبل و یک شب بعد از انجام عمل جراحی در بیمارستان بستری می شود.
مراقبت های بعد از جراحی خارج کردن رحم
برای بهبود سریع بعد از جراحی خارج کردن رحم، لازم است تمامی دستورات پزشک متخصص، کامل و به درستی انجام شوند. رعایت و انجام صحیح این دستورات، علاوه بر بهبود سریع بیمار، از عوارض وخیم بعد از جراحی نیز جلوگیری می کند. در ادامه به بررسی مهم ترین مراقبت های بعد از جراحی خارج کردن رحم می پردازیم.
مراقبت از زخم
در جراحی هیسترکتومی پس از برداشتن رحم، محل زخم به وسیله منگنه جراحی، نخ بخیه یا چسب های مخصوص، بسته می شود. منگنه ها و بخیه ها حدود 3 تا 10 روز بعد از جراحی کشیده می شوند. در این جراحی اغلب بخیه ها به صورت جذبی هستند و نیاز به کشیدن ندارند. پانسمان روی زخم حدود 24 تا 48 ساعت بعد از جراحی برداشته می شود. برای برداشتن چسب های مخصوص باید یک هفته بعد از جراحی اقدام شود. بهتر است چسب زیر دوش آب گرم به آرامی برداشته شود. محل زخم باید همیشه تمیز بماند و برای شستشوی آن از آب و صابون استفاده شود.
درد بعد از جراحی
در این جراحی به دلیل برش های متعددی که در شکم ایجاد می شود، بیمار در قسمت های برش داده شده احساس درد خواهد داشت. درد ناشی از جراحی برداشتن رحم، بسته به نوع روش جراحی، متفاوت است. برای کاهش درد، پزشک متخصص داروهای مسکن تجویز می کند. مصرف صحیح این داروها، بهبودی بیمار را تسریع می بخشد.
خونریزی واژن
دیدن لکه ها و ترشحات خونی قهوه ای یا صورتی رنگ، حدود 2 تا 3 هفته بعد از خارج کردن رحم، طبیعی است. در مواقع بسیار کم ممکن است بیمار در هفته اول بعد از جراحی دچار خونریزی شدید در اثر دفع ادرار یا سرپا ایستادن شود. در صورت تداوم این خونریزی و شدت یافتن آن، ضروری است به پزشک مربوطه اطلاع داده شود. بنا به توصیه پزشک متخصص، بهتر است بعد از جراحی از تامپون استفاده نشود.
شروع فعالیت های روزمره
در دو روز اول بعد از جراحی، بیمار باید استراحت کافی داشته باشد. بیهوشی عمومی بیمار را خسته می کند. روز بعد از عمل جراحی بهتر است بیمار به آرامی قدم بزند. قدم زدن باعث کاهش عوارضی مانند نفخ، ترومبوز وریدها و آمبولی ریه می شود. انجام تمرینات ورزشی و کارهای روزانه باید به طور تدریجی آغاز شود. تا زمانی که از داروهای مسکن برای کاهش درد استفاده می شود، باید از رانندگی کردن خودداری شود. از برداشتن اجسام سنگین با وزن بیشتر از 6 کیلوگرم باید پرهیز کرد. فشار حاصل از برداشتن اجسام سنگین، فشار مضاعفی بر بافت های در حال ترمیم خواهد داشت. تا زمان ترمیم کامل بافت ها، حدود 2 تا 6 هفته بعد از جراحی باید از فرو بردن هر چیزی مانند تامپون یا دوش واژینال و همچنین داشتن ارتباط جنسی خودداری شود.
مشکلات گوارشی
به طور طبیعی بیمار 1 یا 2 روز بعد از جراحی دچار بی اشتهایی می شود. خوردن غذاهای نرم و آبکی بیشتر توصیه می شود. از طرفی اغلب بیماران پس از انجام عمل جراحی به دلیل مصرف مسکن های مخدر دار با یبوست شدید مواجه می شوند. برای جلوگیری از یبوست شدید، مصرف غذاهای فیبردار بیشتر توصیه می شود.
مشکلات ادراری
در برخی مواقع بیمار نمی تواند مثانه خود را به راحتی تخلیه کند. باقی ماندن ادرار بیش از 6 ساعت و بروز تب بالای 38 درجه شرایط سختی برای بیمار ایجاد می کند. در این مواقع اطلاع رسانی به پزشک معالج مربوطه ضروری است.
مراجعه به پزشک
در مقاله بالا تلاش کردیم در مورد جراحی خارج کردن رحم و مراقبت های بعد از آن، مطالب مفیدی ارائه دهیم. بنا به دلایل مختلف، متخصص زنان و زایمان تصمیم به خارج کردن رحم در برخی از بیماران می گیرد. این جراحی مشکلات قابل توجهی برای بیماران ایجاد نمی کند؛ اما باید توجه داشت از یک پزشک متخصص و باتجربه برای انجام این جراحی کمک گرفته شود. دکتر مانیا کاوه متخصص زنان و زایمان و فلوشیپ لاپاروسکوپی و هیستروسکوپی تجربه بیشتری در زمینه درمان و جراحی بیماری های زنان دارند. شما می توانید با مراجعه به مطب دکتر مانیا کاوه برای انجام جراحی خارج کردن رحم اقدام کنید.
