اقدامات مهم پیش از بارداری

از اقدامات مهم هر فرد در زندگی، تصمیم برای بارداری و داشتن فرزند است. برای گذراندن بارداری در نهایت آرامش و داشتن فرزند سالم لازم است اقدامات پیش از بارداری انجام شود. برنامه ریزی برای باردار شدن مسیر را مشخص تر خواهد کرد. با انجام راه های زیر قبل از بارداری می توان از داشتن بارداری سالم و راحت لذت برد

آزمایشات ژنتیک قبل از بارداری

در صورت داشتن سابقه بیماری های ژنتیکی در خانواده، انجام آزمایشات ژنتیک توصیه می شود. گرچه این آزمایشات هزینه بالایی دارند در صورت نیاز انجام آن، اطمینان از سلامت جنین حائز اهمیت است. این آزمایشات کمک خواهد کرد که زوجین بدانند آیا حامل ژن بیماری های ارثی جدی مانند کم خونی داسی شکل هستند یا خیر. این آزمایش با ارائه یک نمونه بزاق دهان یا خون فرد انجام می شود.

مصرف مکمل ها مانند ویتامین ها، آهن و اسیدفولیک

شروع مصرف اسید فولیک قبل از بارداری و ادامه مصرف در طول بارداری ضروری است. با مصرف روزانه 400 میکروگرم اسیدفولیک حداقل یک ماه قبل از بارداری، احتمال ابتلای جنین به نقص لوله عصبی به میزان 50 تا 70 درصد کاهش پیدا می کند. دز مصرفی روزانه مولتی ویتامین نباید بیشتر از 770 میکروگرم رتینول (RAE) ویتامین A داشته باشد. مصرف بیش از اندازه ویتامین A موجب بروز نقص های مادرزادی در جنین می شود.
مصرف ید نیز قبل از بارداری به سلامت جنین کمک خواهد کرد. با توجه به شیوع کم کاری تیروئید در ایران، بهتر است از مکمل های حاوی ید استفاده شود. اطمینان از میزان ویتامین D قبل از بارداری ضروری است. این ویتامین در جذب کلسیم و سلامت استخوان ها تاثیر زیادی دارد.

پرهیز از مصرف دخانیات و الکل

تحقیقات نشان داده است که مصرف دخانیات باعث کاهش باروری زنان و کاهش تولید اسپرم در مردان می شود. در نتیچه بهتر است اگر فرد سیگار می کشد یا الکل مصرف می کند، قبل از اقدام به بارداری هرچه زودتر مصرف آن را ترک کند. کشیدن سیگار و مصرف الکل باعث افزایش احتمال سقط جنین، زایمان زودرس و تولد نوزاد با وزن کمتر از وزن نرمال می شود.

وزن متعادل

داشتن شاخص توده بدنی (BMI) طبیعی برای شروع بارداری سالم نیاز است. زنانی که شاخص توده بدنی آنها بالاتر از حد طبیعی است بیشتر در معرض عوارض مربوط به بارداری و زایمان هستند. زنانی هم که شاخص توده بدنی آنها کمتر از حد طبیعی است و وزن خود را نمی توانند به حد نرمال برسانند در معرض خطر تولد نوزادانی با وزن کمتر از میزان طبیعی هستند.

اصلاح عادت های غذایی

مادر قبل از بارداری بهتر است با مصرف غذاها و مواد مغذی بدن را برای بارداری سالم آماده کند. مصرف غلات کامل، غذاهای سرشار از کلسیم مانند لبنیات و مواد غذایی پروتئینی مانند لوبیا، آجیل و دانه سویا و گوشت ها در رژیم غذایی توصیه می شود. ماهی منبع بسیار خوبی از اسیدهای چرب امگا 3، پروتین، ویتامین D و مواد مغذی دیگری است که برای رشد مغز و چشم جنین بسیار ضروری است. با این حال توصیه به مصرف ماهی در زنان باردار دو وعده در هفته، از ماهی هایی با میزان کمتر جیوه مانند شاه ماهی، قزل آلا، سالمون و ساردین است.

ورزش و تقویت عضلات

داشتن برنامه ورزشی منظم مانند پیاده روی و دوچرخه سواری برای داشتن عضلاتی نیرومند جهت زایمان های راحت تر مخصوصا زایمان طبیعی سودمند است. برای افزایش انعطاف بدن، ورزش های کششی و یوگا بسیار مناسب است. ورزش کردن در طول دوران بارداری مشکلی ندارد مگر اینکه پزشک، مادر باردار را از ورزش کردن منع کند.

مراجعه به دندانپزشک

سلامت دهان و دندان در سلامت بارداری و پیشگیری از عوارضی مانند زایمان زودرس تاثیر دارد؛ بنابراین بهتر است قبل از بارداری جهت بررسی وضعیت سلامت دهان و دندان به دندانپزشک مراجعه شود. تغییرات هورمونی دوران بارداری می تواند فرد را مستعد بیماری های لثه کند. افزایش هورمون پروژسترون و استروژن ممکن است باعث تغییر واکنش لثه به باکتری های موجود در پلاک دندان و نهایتا موجب تورم، قرمزی و حساسیت لثه شود که هنگام استفاده از نخ دندان یا مسواک زدن باعث خونریزی می شود. در عین حال که انجام اقدامات دندانپزشکی در دوران بارداری برای مادر باردار محدود است.

تحت نظر گرفتن تخمک گذاری و عادت ماهیانه

با مشخص کردن روزهایی از ماه که تخمک گذاری صورت می گیرد و باروری بیشتر است می توان شانس بارداری را بالا برد. ترشحات دهانه رحم و تغییرات دمای پایه بدن (BBT) از علایم زمان تخمک گذاری است که زنان می توانند با دقت در بدن خود در چندین ماه زمان آن را مشخص کنند.

تست غربالگری روان

غربالگری سلامت روان، برای کاهش خطر اختلالات روحی انجام می شود.

مراجعه به پزشک و انجام معاینات قبل از بارداری

انجام این معاینات و ثبت سوابق پزشکی شخصی و خانوادگی و وضعیت سلامت فعلی فرد قبل از بارداری نیاز است. مصرف برخی از داروها و مکمل ها در دوران بارداری خطرناک است بنابراین حتی قبل از اقدام به بارداری باید مصرف آن با صلاحدید پزشک قطع شود. پزشک برای بررسی سلامت فرد آزمایش خون درخواست می کند تا گروه خونی، مثبت یا منفی بودن RH خون، کم خونی، میزان قند و چربی خون، آزمایش VDRL و تشخیص وجود بیماری‌هایی مانند تالاسمی، هپاتیت و ایدز را تعیین کند.

با انجام آزمایشات از به روز بودن واکسیناسیون سرخجه و آبله مرغان برای تعیین میزان ایمنی بدن اطمینان حاصل می شود؛ در صورت نیاز سه ماه قبل از بارداری نسبت به تزریق واکسن این بیماری ها اقدام می شود. معاینه لگن و پاپ اسمیر انجام می شود. توسط پاپ اسمیر تغییرات غیر طبیعی در سلول های دهانه رحم بررسی می شود و سپس متناسب با نتیجه آن درمان انجام می شود. در صورت ابتلا به بیماری هایی مانند آسم، فشارخون یا دیابت به متخصص مربوطه ارجاع داده می شود.

شما می‌توانید برای کسب اطلاعات بیشتر در ارتباط با اقدامات پیش از بارداری به مطب دکتر مانیا کاوه متخصص زنان و زایمان مراجعه کنید. هرگز فراموش نکنید یک بارداری سالم نیازمند این است که اقدامات پیش از بارداری انجام شده باشد.