افتادگی رحم یکی از مشکلاتی است که بنا به دلایل مختلف برای زنان پیش می آید. افتادگی رحم می تواند عوارض مختلفی به همراه داشته باشد و مبتلایان به این بیماری نسبت به عوارض آن ابراز نگرانی کنند. در برخی مواقع این سوال پیش می آید که آیا افتادگی رحم باعث نازایی می شود؟ برای پاسخ به این سوال بهتر است پیرامون علائم و دلایل افتادگی رحم مطالبی ارائه دهیم. برای آشنایی بیشتر در این زمینه، روش های پیشگیری از افتادگی رحم و همچنین پاسخ به تمامی سوالات مبهم در ذهن تا پایان مطلب با ما همراه باشید.
افتادگی رحم چیست؟
در حالت طبیعی، رحم به کمک ماهیچه های کف لگن به دیواره لگن متصل می شوند. چنانچه بنا به هر دلیلی، ماهیچه های کف لگن دچار ضعف و ناتوانی شده باشند، توانایی لازم برای نگه داشتن رحم را نخواهند داشت. در این شرایط رحم از حالت طبیعی و محل اصلی خود خارج شده و به محلی پایین تر از جایگاه اصلی خود می افتد. به همین دلیل به پایین افتادن رحم و درون کانال واژن، افتادگی رحم یا پرولاپس گفته می شود. با توجه به علت این مشکل و شرایط جسمانی بیمار، افتادگی رحم در درجه های مختلف بروز پیدا می کند. از جمله این درجات عبارتند از:
درجه 1: وارد شدن دهانه رحم به مجرای واژن
درجه 2: رسیدن دهانه رحم به دهانه واژن
درجه 3: خارج شدن بخشی از دهانه رحم از واژن
درجه 4: خارج شدن کامل دهانه رحم از واژن
شایع ترین علائم ناشی از افتادگی رحم
همان طور که پیش تر گفته شد، افتادگی رحم دارای درجه های مختلفی است که هر کدام از این درجه ها علائم و مشکلات خفیف تا شدیدی برای بیمار ایجاد می کنند. درجه های پایین تر دارای علائم خفیف و درجه های شدیدتر دارای علائم شدیدتری هستند. در موارد بسیار خفیف، بیماری هیچ نوع علائمی را احساس یا مشاهده نمی کند. در این بخش از مطلب، در حالت کلی به شایع ترین علائم ناشی از افتادگی رحم اشاره خواهیم داشت.
- مشاهده لکه و احساس درد در هنگام برقراری رابطه جنسی
- ایجاد عفونت و التهاب در لگن
- احساس کمر درد و افزایش درد با برداشتن اجسام سنگین تر
- افزایش ترشحات غیر عادی از واژن
- بروز خونریزی های نامنظم از واژن
- ایجاد مشکل در دفع ادرار و مدفوع
- داشتن عفونت های ادراری مکرر
- ایجاد خونریزی های شدید در دوران قاعدگی
- مشاهده بیرون زدگی بخشی از رحم از واژن
مهم ترین دلایل افتادگی رحم
افتادگی رحم نمی تواند بدون دلیل باشد. بسته به شرایط جسمانی بیمار یا سبک زندگی او، دلایل متعددی باعث افتادگی رحم خواهند شد. شناخت این دلایل می توانند مسیری برای درمان سریع و همچنین به کار بردن روش های پیشگیری از این مشکل زنان باشد. از جمله مهم ترین دلایل افتادگی رحم عبارتند از:
- چاقی و داشتن اضافی وزن و کشیدگی و وارد شدن بیش از اندازه به عضلات لگن
- داشتن تجربه های زیاد و مکرر زایمان طبیعی و وارد شدن فشار زیاد به عضلات کف لگن و چسبیده به رحم
- از بین رفتن میزان طبیعی استروژن در بدن در دوران یائسگی و ضعیف شدن عضلات رحم و لگن
- داشتن سابقه جراحی در ناحیه لگن
- انجام فعالیت ها و تمرین های ورزشی بسیار سنگین مانند وزنه برداری و وارد شدن فشار به عضلات لگن
- ابتلا به بیماری های خاص مانند رشد تومور
- فعالیت هایی مانند زور زدن و سرفه کردن مکرر و وارد شدن فشار زیاد به رحم یا شکم
آیا افتادگی رحم باعث نازایی می شود؟
بر اساس دلایلی که به عنوان دلایل نازایی و ناباروری مطرح می شود، هیچ دلیلی مبنی بر افتادگی رحم تاکنون مطرح نشده است. به بیانی دیگر افتادگی رحم نمی تواند باعث ناباروری یا نازایی شود. زنانی که دارای افتادگی رحم هستند نسبت به سایر زنان دوران بارداری و زایمان سخت تری را سپری خواهند کرد. از این رو توصیه می شود، قبل از بارداری، مشکل افتادگی رحم رفع و درمان شود. در غیر این صورت، با باردار شدن فشار بیشتری به رحم و عضلات لگن وارد می شود و رحم در وضعیتی شدیدتر و پایین تر از حالت قبلی خود قرار می گیرد.
نحوه تشخیص افتادگی رحم
با مشاهده علائم افتادگی رحم بایستی به پزشک متخصص زنان و زایمان مراجعه شود. چه افرادی که قصد بارداری دارند و چه افرادی که نمی خواهند باردار شوند، باید به پزشک متخصص مراجعه کنند و تحت درمان قرار بگیرند. پزشک پس از انجام معاینات فیزیکی روی لگن، بیمار را به انجام آزمایش های دقیق تر ارجاع می دهد. تست های آزمایشگاهی سونوگرافی و تصویر برداری به روش ام آر آی، مهم ترین روش های تشخیصی برای تشخیص افتادگی لگن محسوب می شوند. چنانچه بیمار دارای عفونت یا تکرر ادرار نیز باشد، انجام آزمایش خون و ادرار نیز ضروری خواهد بود.
روش های درمان افتادگی رحم
پس از بررسی نتایج تست های آزمایشگاهی و معاینات لازم، نتیجه نهایی برای انتخاب مناسب ترین روش درمانی گرفته می شود. از طرفی، سلامتی عمومی بیمار، سن بیمار و درجه افتادگی رحم در انتخاب روش درمانی مناسب دخیل هستند. در ادامه به بررسی انواع روش های درمان افتادگی رحم می پردازیم.
تمرینات کگل
تمرین های کگل یک سری تمرین های مخصوصی هستند که باعث تقویت عضلات لگن و عضلات رحم می شوند. با انجام این تمرین ها، عضلات رحم و لگن توانایی لازم را پیدا می کنند و رحم به محل اصلی خود کشیده می شود.
پساری واژینال
پساری وسیله ای است که در قسمت دهانه رحم قرار داده می شود. این وسیله از طریق واژن به دهانه رحم منتقل می شود تا بتواند رحم را در محل اصلی خود نگهداری کند. از پساری واژینال اغلب در دوران بارداری برای جلوگیری از افتادگی بیش از حد رحم استفاده می کنند.
جراحی
در مواردی که افتادگی رحم شدت بیشتری داشته باشد و به هیچ کدام از روش هایی مانند انجام تمرین های کگل و استفاده از پساری واژینال درمان نشود، مورد جراحی قرار می گیرد. جراحی افتادگی رحم توسط جراح متخصص زنان و زایمان پس از بررسی های لازم انجام می شود.
روش های پیشگیری از افتادگی رحم
برای جلوگیری از افتادگی رحم، نکات و روش های پیشگیری مهمی در نظر گرفته می شود. به کمک این روش ها می توان از عوارض ناشی از افتادگی رحم و ایجاد مشکل در بارداری جلوگیری به عمل آورد. از جمله روش های پیشگیری از افتادگی رحم عبارتند از:
- خودداری از مصرف سیگار و دخانیات
- حفظ وزن ایده آل
- خودداری از برداشتن اجسام بسیار سنگین
- اجتناب از انجام ورزش های سنگین و فوق سنگین
- داشتن تحرک کافی
- رژیم غذایی سالم و دارای فیبر کافی در صورت داشتن یبوست
- درمان به موقع سرفه های مزمن
مراجعه به پزشک
در مطالب بالا به بررسی علائم و دلایل مشکل افتادگی رحم پرداخته شد. بارداری، سابقه جراحی در ناحیه لگن، یبوست مزمن، عوامل ژنتیکی و... از جمله دلایل ابتلا به افتادگی رحم هستند. باتوجه به اینکه افتادگی رحم درجات مختلفی و عوارض مختلفی دارد، ولی افتادگی رحم نمی تواند باعث نازایی شود. به دلیل عوارض دیگر ناشی از افتادگی رحم، بهتر است از این مشکل پیشگیری به عمل آید. دکتر مانیا کاوه متخصص زنان و زایمان و فلوشیپ لاپاراسکوپی و هیستروسکوپی تجربه بیشتری در زمینه درمان و جراحی بیماری های زنان دارند. شما می توانید با مراجعه به مطب دکتر مانیا کاوه برای درمان افتادگی رحم و همچنین درمان مشکلات نازایی اقدام کنید.
