دلایل شایع ناباروری در زنان

نابارور به زوجینی که به طور طبیعی به مدت دو سال بدون استفاده از هرگونه لوازم جلوگیری از بارداری، رابطه جنسی منظمی برقرار کرده اند و نتیجه ای بر باروری حاصل نشده است گفته می شود. مفهوم ناباروری ناتوانی دائمی در بچه دار شدن نیست. با توجه به اینکه افراد بسیار کمی دچار عقیمی مطلق می شوند اکثر زوجین نابارور با اقدام به موقع و مراجعه به مراکز درمان ناباروری معتبر، در طی دوره درمانی خود بالاخره صاحب فرزند می شوند. با بررسی و معاینات بالینی زوجین می توان علل و وضعیت باروری را مشخص کرد. این بررسی ها به شناخت علت های ناباروری و تسریع در روند بهبودی و درمان باروری کمک می کند.

علائم ناباروری در زنان

بی نظمی در چرخه عادت ماهانه یکی از شایع ترین علائم ناباروری است؛ یعنی فاصله بین دو قاعدگی کمتر از 21 روز یا بیشتر از 35 روز باشد. خونریزی غیرطبیعی شدید و طولانی مدت یا دوره کمتر از دو روز به شکل خونریزی قطره‌ای نشان‌دهنده مشکلات تخمک گذاری هستند. علاوه بر این تغییرات بافتی و ساختاری در پوست، آکنه بیش از حد، ریزش مو، افزایش وزن ناگهانی یا کاهش وزن، کمر درد، درد شدید هنگام مقاربت جنسی می توانند علائم ناباروری باشند.

بیماری های عامل ناباروری در زنان

برخی از بیماری ها می‌ توانند منجر به ناباروری در زنان شوند. این بیماری ها عبارتند از:

اختلالات تخمک گذاری
اختلالات تخمک گذاری زمانی رخ می دهد که تخمک در تخمدان بالغ نمی شود و یا تخمدان توانایی رهاسازی تخمک بالغ را ندارد. مشکلات تخمک گذاری با علائمی چون عادت ماهانه نامنظم یا نداشتن عادت ماهانه، خونریزی کمتر یا بیشتر از حد معمول یا وجود نداشتن علائم پیش از عادت ماهانه همراه است. این مشکلات ممکن است به دلیل اختلالات هورمونی، سندرم تخمدان پلی کیستیک و بیماریهای مزمن مانند دیابت ایجاد شود.
افرادی که به بیماری دیابت مبتلا هستند میزان هورمون بدنشان متعادل نیست. این عدم تعادل در ترشح هورمون، مابقی هورمون های بدن از جمله استروژن، پروژسترون و تستسترون را نیز تحت تاثیر قرار می دهد. در نتیجه این عدم تعادل هورمونی عوارض کیست تخمدان و نازایی ایجاد می شود.

آندومتریوز
آندومتریوز عارضه ای است که در آن بافت آندومتر خارج از رحم رشد می کند. زنانی که دچار آندومتریوز هستند علائم عادت‌های ماهانه دردناک، درد هنگام مقاربت جنسی، خونریزی شدید یا لکه بینی غیرطبیعی را تجربه می کنند. آندومتریوز می تواند سبب بسته شدن لوله های فالوپ و ناباروری شود. زنانی که دچار عارضه اندومتریوز هستند پس از جراحی لاپارسکوپی به طور طبیعی می توانند باردار شوند.

سندروم تخمدان پلی کیستیک
در سندروم پلی کیستیک عملکرد تخمدان ها غیر طبیعی است و تخمک گذاری ممکن است انجام نشود. در این سندروم فولیکول های کوچکی که در تخمدان ها وجود دارد تبدیل به فولیکول های بالغ نمی شوند. از نشانه های این سندروم، اختلال هورمون های تولید مثل و تخمک گذاری است. عادت های ماهانه نامنظم، افزایش موهای زائد، جوش و چاقی از دیگر علائم این سندروم هستند. چرخه تخمک گذاری در زنانی که دارای اضافه وزن هستند با کاهش 5 تا 10 درصد از وزن بدن به حالت طبیعی برمی گردد.

مشکلات لوله رحم
آسیب و انسداد لوله های رحم مانع رسیدن اسپرم به تخمک و تخمک به رحم می شود. آندومتریوز، بیماری التهاب لگن یا عفونت مجرای تناسلی، سابقه عمل جراحی رحم، بیماری های آمیزشی از علل بروز مشکلات لوله های رحم است.

بیماری التهاب لگن
بیماری التهاب لگن (PID) عفونت عضو تولیدمثل در خانمهاست. زمانی رخ می دهد که باکتری ها از واژن به رحم، لوله های فالوپی و تخمدان ها پخش می شوند. نشانه این بیماری درد در ناحیه پایین کمر، ترشح غلیظ واژن با بوی بد، تب و لرز، ادرار دردناک و درد و خونریزی در اثر رابطه جنسی است. در صورتی که این عفونت درمان نشود می تواند ایجاد زخم کند و عفونت هایی را در لوله های فالوپی تشکیل شود که در روند بارداری ایجاد مشکل کند.

عفونت های باکتریایی شدید
گنوره یا عفونت ژنیکوکسی یک نوع عفونت جنسی است که بوسیله باکتری نیسریا گونوریا ایجاد می شود. این عفونت هم زنان و هم مردان را آلوده می کند و معمولا مجرای ادراری، رکتوم و گردن رحم را درگیر می کند. این عفونت می تواند به لوله های رحم گسترش یابد و باعث ایجاد ناباروری شود.

عفونت کلامیدیا یک بیماری منتقله جنسی است که بوسیله باکتری کلامیدیا ترکوماتیس ایجاد می شود. در زنان عفونت درمان نشده کلامیدیا می تواند به رحم و لوله های فالوپ گسترش یافته و باعث بیماری التهابی لگن شود که این بیماری می تواند موجب آسیب دائمی به سیستم تولید مثل شود. کلامیدیا می تواند در دراز مدت حاملگی خارج رحم و ناباروری را به دنبال داشته باشد.

تاثیر سن در ناباروری

با افزایش سن یک زن تعداد تخمک ها و قدرت باروری کاهش پیدا می کند. علاوه بر این با افزایش سن زنان کیفیت تخمک های آنان نیز کاهش پیدا می کنند. این مساله علاوه بر کاهش قدرت باروری، احتمال ناهنجاری های کروموزومی را افزایش می دهد. در صورت کیفیت پائین تخمک، اگرچه امکان باروری تخمک وجود دارد اما ممکن است تخمک بارور نتواند به درستی در رحم لانه گزینی یا رشد کافی کند.

سخن نهایی

با تغییر سبک و عادات زندگی توسط متخصصین ناباروری می توان شانس باروری را افزایش داد. مراجعه زود هنگام به پزشک و شروع درمان به موقع می تواند شانس باروری به طور قابل توجهی افزایش دهد. در صورت نیاز به دریافت مشاوره می توانید به مطب دکتر مانیا کاوه متخصص و جراح زنان و زایمان مراجعه کنید تا در صورت نیاز اقدامات احتیاطی لازم صورت بگیرد.