آناتومی بدن بانوان به گونه ای است که گاهی مشکلات دستگاه تناسلی، رحم و تخمدان ها با معاینه فیزیکی قابل تشخیص نیستند. در دنیای پزشکی، روشهای مختلفی برای تشخیص و درمان مشکلات مربوط به اندامهای داخلی بدن وجود دارد. دو روش مهم که به ویژه در زمینه تشخیص و درمان بیماریهای زنان استفاده میشوند، هیستروسکوپی و لاپاراسکوپی هستند. در این مقاله از سایت دکتر مانیا کاوه، متخصص زنان، فلوشیپ لاپاراسکوپی و هیستروسکوپی، به تفاوتهای این دو روش پرداخته و کاربردهای هر یک را توضیح میدهیم.
هیستروسکوپی چیست؟
هیستروسکوپی روشی است که در آن با استفاده از یک دوربین کوچک، داخل رحم مشاهده و بررسی می شود. در این روش، پزشک ابزاری به نام هیستروسکوپ را وارد رحم میکند. هیستروسکوپ شامل یک لوله نازک است که دوربین هم دارد و از طریق آن تصاویر دقیقی از داخل رحم به دست میآید. این روش عمدتاً برای بررسی مشکلات مرتبط با رحم، مانند خونریزیهای غیرطبیعی، وجود فیبرومها یا پولیپها و همچنین برای بررسی علل ناباروری به کار میرود.
دلایل انجام هیستروسکوپی
- تشخیص و درمان خونریزی غیرطبیعی رحم
- تشخیص وجود فیبرومها یا پولیپهای رحم
- بررسی علل ناباروری
- برداشتن بافتهای غیرعادی داخل رحم
- پولیپکتومی (برداشتن پولیپ)
- سقط های مکرر
- میومکتومی (از بین بردن فیبروم)
- برداشتن بافت اسکار (چسبندگی)
- برداشتن سپتوم رحم
- سونوهیستروگرام غیر طبیعی
- هیستروسالپنگوگرام غیر طبیعی
لاپاراسکوپی چیست؟
لاپاراسکوپی یک روش جراحی کمتهاجم است که برای بررسی و درمان اندامهای داخل شکم و لگن استفاده میشود. در این روش، از یک ابزار به نام لاپاراسکوپ که یک دوربین نازک و انعطافپذیر است، استفاده میشود. پزشک با ایجاد برشهای کوچک در شکم، لاپاراسکوپ را وارد کرده و از طریق دوربین متصل به آن، داخل شکم و لگن را مشاهده میکند. این روش بیشتر برای تشخیص و درمان بیماریهای زنان، مشکلات گوارشی و جراحیهای عمومی به کار میرود.
دلایل انجام لاپاراسکوپی
- تشخیص و درمان اندومتریوز
- برداشتن کیستهای تخمدان
- تشخیص علل ناباروری
- برداشتن بافتهای غیرعادی یا نمونهبرداری
- دیسمنوره (قاعدگی دردناک)
- فیمبریوپلاستی (ترمیم لوله های فالوپ)
- میومکتومی (از بین بردن فیبروم)
- سیستکتومی تخمدان (حذف کیست)
- چسبندگی های لگنی
- سالپنژکتومی (برداشتن لوله ها)
تفاوتهای کلیدی بین هیستروسکوپی و لاپاراسکوپی
محل انجام
- هیستروسکوپی: این روش فقط برای بررسی داخل رحم به کار میرود.
- لاپاراسکوپی: این روش برای بررسی و درمان اندامهای داخل شکم و لگن استفاده میشود.
کاربردها
- هیستروسکوپی: بیشتر برای تشخیص و درمان مشکلات رحمی مانند خونریزیهای غیرطبیعی، پولیپها و فیبرومها مورد استفاده قرار میگیرد.
- لاپاراسکوپی: برای مشکلات گستردهتری از جمله اندومتریوز، کیستهای تخمدان و بررسی و درمان مشکلات لولههای فالوپ به کار میرود.
نوع دسترسی
- هیستروسکوپی: از طریق واژن به داخل رحم دسترسی پیدا میکند و نیازی به برش ندارد.
- لاپاراسکوپی: از طریق برشهای کوچک در ناحیه شکم و لگن وارد بدن میشود.
نیاز به بیهوشی
- هیستروسکوپی: معمولاً با بیحسی موضعی یا بیهوشی سبک انجام میشود.
- لاپاراسکوپی: به دلیل نیاز به برش در شکم، معمولاً به بیهوشی عمومی نیاز دارد.
کاربرد در ناباروری
- هر دو روش در تشخیص و درمان علل ناباروری نقش دارند.
- هیستروسکوپی بیشتر برای بررسی داخل رحم و مشکلاتی که ممکن است مانع بارداری شوند، مانند پولیپها یا چسبندگیهای رحمی به کار میرود.
- لاپاراسکوپی برای تشخیص مشکلاتی مانند اندومتریوز، چسبندگیهای لگنی یا کیستهای تخمدان موثر است.
خطرات لاپاراسکوپی و هیستروسکوپی
- خطرات لاپاراسکوپی: ممکن است پس از عمل مقداری درد و کبودی در قسمت برش ها ایجاد شود. همچنین به دلیل وارد شدن گاز در شکم احتمال دارد کمی احساس ناراحتی داشته باشید. نوع جراحی و وسعت آن، میزان درد و طول نقاهت شما را تعیین می کند؛ مانند هر جراحی دیگری احتمال بروز خطراتی مانند عفونت، هماتوم در دیواره شکم، تحریک پوست و در موارد نادر، آسیب به اندام های داخلی، رگ های خونی و اعصاب را به همراه دارد.
- خطرات هیستروسکوپی: این عمل هم مانند جراحی های دیگر ممکن است مشکلاتی مانند سوراخ شدن رحم، خونریزی و آسیب های کوچک به اندام های مجاور ایجاد کند.
کدام روش مناسبتر است؟
انتخاب بین هیستروسکوپی و لاپاراسکوپی بستگی به نوع مشکل پزشکی دارد. اگر مشکل فقط مربوط به داخل رحم باشد، هیستروسکوپی معمولاً اولین انتخاب خواهد بود؛ اما اگر مشکل گستردهتر باشد و به اندامهای شکمی و لگنی نیز مرتبط شود، لاپاراسکوپی مناسبتر است. در نهایت متخصص شما است که تصمیم می گیرد کدام روش را انجام دهد.
مراجعه به متخصص لاپاراسکوپی و هیستروسکوپی
طیف گسترده ای از بیماری های زنان و مشکلات ناباروری با لاپاراسکوپی و هیستروسکوپی قابل تشخیص و درمان هستند. گاهی در حین انجام عمل، تشخیص و درمان به صورت هم زمان انجام می شود و نیازی نیست که چندین جراحی متفاوت انجام دهید. انتخاب یک متخصص و جراح حاذق، بسیار در موفقیت عمل شما نقش خواهد داشت. دکتر مانیا کاوه، متخصص زنان و زایمان، دارای فلوشیپ لاپاراسکوپی پیشرفته و هیستروسکوپی، با سال ها تجربه در درمان و تشخیص انواع ناهنجاری های کف لگن، بهترین برنامه درمانی را برای بیماران در نظر می گیرند. دکتر کاوه، یکی از اعضای انجمن لاپاراسکوپی و ژنیکولوژی ایران است که جراحی بیماران را با استفاده از تیم پزشکی حرفه ای، به روز ترین متدهای علمی و جدید ترین تجهیزات پزشکی انجام می دهند. برای رزرو نوبت و دریافت مشاوره با دکتر مانیا کاوه، می توانید با شماره های مطب تماس بگیرید.