آندومتریوز و آدنومیوز دو اختلال دردناک و شایع در بین بانوان هستند. هر دو باعث رشد غیر طبیعی بافت آندومتر میشوند. در آندومتریوز، سلولهایی که داخل رحم را میپوشانند، در خارج از رحم نیز شروع به تکثیر میکنند. رشد این سلولها میتواند به اندامهای مجاور مانند تخمدانها، لوله های فالوپ و مثانه هم نفوذ کند. آدنومیوز، زمانی اتفاق میافتد که سلولها در عمق دیواره عضلانی رحم رشد میکنند و دیواره ضخیم میشود. به عبارتی سلول ها، از خود رحم فراتر نمی روند. در حالی که این دو عارضه با یکدیگر تفاوتهایی دارند، ممکن است برخی افراد مبتلا به هر دوی آنها باشند. در این مقاله از سایت دکتر مانیا کاوه، تفاوت های میان این دو عارضه را بررسی خواهیم کرد.
علائم آندومتریوز و آدنومیوز
در هر دو بیماری میتوان علائم ناشی از کم خونی و ناباروری را مشاهده کرد. به دلیل خونریزی های شدید قاعدگی، ممکن است پزشک مصرف مکمل آهن را به شما توصیه کند. علائم اصلی آندومتریوز و آدنومیوز شامل موارد زیر هستند.
- آندومتریوز: سلولهای داخل رحم اگر در خارج رحم قرار بگیرند، همچنان به رشد خود ادامه میدهند. تکثیر این سلولها در بافتهای مجاور، تورم و التهاب ایجاد میکند و ممکن است علائم زیر ظاهر شوند.
- شایع ترین علامت، درد های شکمی است که در زمان پریود بسیار شدید می شود.
- درد های پشت کمر یا پا
- درد حین رابطه جنسی یا بعد از آن
- خونریزی شدید قاعدگی
- درد هنگام ادرار یا مدفوع
- حالت تهوع و استفراغ
- احساس خستگی
- اختلال در عملکرد روده
- درد معده
- آدنومیوز: به دلیل رشد سلول ها در لایه داخلی رحم، این قسمت بسیار ضخیم شده و رحم بزرگ می شود. این اختلال باعث می شود علائم زیر بروز پیدا کنند.
- درد مزمن لگن
- خونریزی های غیر طبیعی
- فشار روی مثانه و رکتوم
- درد و تورم شکمی
علل آندومتروز و آدنومیوز
علت اصلی و مشخصی برای این دو اختلال کشف نشده است، اما بروز هر دو بیماری، با سطح استروژن فرد مرتبط است. آندومتریوز و آدنومیوز تنها زمانی رخ می دهند که سطح استروژن به اندازه کافی بالا باشد و بافت آندومتر توانایی رشد داشته باشد.
- آندومتریوز: یکی از علت های پذیرفته شده برای آندومتریوز، رتروگراد است. این اتفاق باعث می شود که هنگام پریود، مقداری از جریان قاعدگی، از طریق لوله های فالوپ به عقب برگردد. در واقع ترشحاتی که باید در طول پریود دفع می شدند، فرصت پیدا می کنند تا به قسمت دیگری از بدن حرکت کنند.
- آدنومیوز: در مورد آدنومیوز، محققان معتقدند که یک اختلال در مرز بین عضله رحم و عمیق ترین لایه بافت آندومتر ممکن است باعث این بیماری شود. به همین دلیل است که جراحات و جراحی می توانند از عوامل خطر باشند.
عوامل خطر آندومتریوز و آدنومیوز
در شرایط زیر، احتمال ابتلا به آندومتریوز و آدنومیوز در شما تشدید می شود.
- عوامل خطر آندومتریوز
- پریودهای سنگینی دارید که بیش از 7 روز طول می کشد.
- فاصله پریود های شما کمتر از 27 روز است.
- شما قبل از 11 سالگی پریود خود را شروع کرده اید.
- مادر، خواهر یا دختر شما مبتلا باشد.
- عوامل خطر آدنومیوز
- بالای 40 سال داشته باشید. زنانی که مبتلا به آدنومیوز هستند، نسبت به کسانی که آندومتریوز دارند، مسن تر هستند.
- حداقل یک بار زایمان کرده باشید.
- قاعدگی شما از 10 سالگی یا کمتر شروع شده است.
- سیکل های قاعدگی 24 روز یا کمتر داشته باشید.
- استفاده از داروی تاموکسیفن
- سابقه جراحی های رحم داشته باشید.
تشخیص آندومتریوز و آدنومیوز
- تشخیص آندومتریوز: برای تشخیص قطعی آندومتریوز، جراحی لاپاراسکوپی نیاز است. در طول این عمل، یک لوله نازک با دوربین به داخل شکم، فرستاده می شود. از طریق این دوربین محل ضایعات اندومتر، کیست ها و چسبندگی ها تشخیص داده شده و برداشته می شوند.
- تشخیص آدنومیوز: تشخیص آدنومیوز، بسیار کم تهاجمی تر صورت می گیرد. اگر آدنومیوز دارید، رحم شما ممکن است با فشار دادن به شکم، متورم و حساستر شود. پزشک یک معاینه فیزیکی انجام می دهد تا تشخیص دهد که رحم شما بزرگ شده است یا خیر. تصویربرداری با MRI می تواند نشان دهد که ضخامت میومتر چقدر است. MRI و سونوگرافی ترانس واژینال هم می توانند به شناسایی کیست های دیواره رحم و همچنین میومتر با بافت غیر طبیعی کمک کند.
درمان آندومتریوز و آدنومیوز
اندومتریوز و آدنومیوز معمولاً نیازی به درمان ندارند مگر اینکه برای شما مشکل جدی ایجاد کرده باشند.
- درمان دارویی: هر دو ممکن است با داروهای ضد درد، مانند داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی کنترل شوند. داروهای هورمونی، مانند قرص های ضد بارداری، پروژسترون و گنادوتروپین نیز ممکن است استفاده شوند. این داروها نحوه چرخه هورمون های شما را کنترل می کنند و می توانند به کند کردن رشد بافت آندومتر کمک کنند، اما باعث از بین رفتن آن نمی شوند.
- درمان جراحی: اگر دارو موثر نباشد، جراحی برای برداشتن چسبندگی آندومتر یا رشد آدنومیوز ممکن است تجویز شود. هیسترکتومی تنها راه برای درمان دائمی آدنومیوز است و همچنین ممکن است به کاهش علائم اندومتریوز کمک کند، اما لزوما آندومتریوز را درمان نمی کند.